Britse wetenschappers hebben de oorsprongen van het kussen onderzocht – al miljoenen jaren geleden kusten onze voorouders. De onderzoekers trokken zelfs verbazingwekkende conclusies over de Neanderthalers.
Niet alleen mensen kussen; ook bij onze naaste verwanten zoals chimpansees, bonobo’s, orang-oetans en gorilla’s komt kussen voor. Dit stelt ons in staat de conclusie te trekken dat kussen een lange evolutionaire geschiedenis moet hebben.
Wetenschappers van de Universiteit van Oxford in Engeland wilden het nu beter begrijpen. Ze ontwikkelden een statistisch model waarmee ze de eerste kus dateren op ongeveer 20 miljoen jaar geleden, volgens het vakblad “Evolution and Human Behaviour”.
Het resultaat is des te verrassender, aangezien kussen op het eerste gezicht geen evolutionair voordeel lijkt te bieden. Integendeel: tijdens het kussen kunnen virussen en bacteriën worden overgedragen en kan de ander in het ergste geval besmet raken met dodelijke ziekten.
Echter, de orale uitwisseling van microben versterkt, zoals eerdere studies hebben aangetoond, duidelijk het immuunsysteem. Door het kussen worden bij koppels de microben in de mond na verloop van tijd steeds vergelijkbaarder. Kussen heeft dus zeker positieve gevolgen voor de gezondheid.
De Britse onderzoekers analyseerden voor hun huidige studie een grote hoeveelheid beschikbare gegevens. Er zijn op basis van fossiele vondsten onderzoeken gedaan naar microben in de mond- en keelholte van de voorouders van de moderne mens, de Homo sapiens. Ook bestudeerden ze waarnemingen van het kusgedrag bij de hedendaagse mensapen. Met deze informatie voedden ze hun statistische model.
Na verschillende doorlopen kwam het resultaat naar voren: met grote waarschijnlijkheid maakt kussen al sinds 21,5 tot 17 miljoen jaar deel uit van het gedragsrepertoire van de mensapen en hun opvolger, de Homo sapiens. Onderzoeksleidster Mathilda Brindle zegt: “Voor het eerst is het kussen onderzocht vanuit een uitgebreid evolutionair perspectief.”
Op basis van de resultaten komen de onderzoekers tot de conclusie dat de voorouders van de moderne mens hoogstwaarschijnlijk ook met de Neanderthaler kusten, zoals vergelijkende onderzoeken naar het microbioom aantonen. De laatste gemeenschappelijke voorouder van de Neanderthaler en de moderne mens leefde ongeveer 600.000 jaar geleden. Daarna splitste de ontwikkelingslijn zich af.
Evolutionaire biologen gaan ervan uit dat de moderne mens en de Neanderthaler nog met elkaar zijn gekruist voordat de Neanderthalers uitstierven. Tegenwoordig zijn er nog steeds sporen van het Neanderthaler-DNA te vinden in het genoom van de mens met wortels buiten Afrika.
Maar wat is kussen eigenlijk precies? Niet elke lippencontact is een kus. Het kussen heeft zich vermoedelijk ontwikkeld uit de gewoonte om voedsel voor de nakomelingen voor te kauwen en hen daarmee te voeden.
De Britse onderzoekers definiëren kussen daarom als een “niet-agressieve mond-tot-mond contact dat niet dient voor de uitwisseling van voedsel”. Dit omvat, volgens de onderzoekers, zowel de seksuele kus tussen geliefden als platonische kussen, zoals begroetingen tussen vrienden of familieleden.
