De NASA heeft nieuwe afbeeldingen en wetenschappelijke gegevens vrijgegeven over de interstellaire komeet 3I/ATLAS, die deze herfst door ons zonnestelsel is gevlogen. Dit biedt een unieke kans om materiaal te bestuderen dat afkomstig is uit een ander zonnestelsel.
De waarnemingen zijn verzameld van tientallen ruimteprojecten van de NASA terwijl de komeet zich dichterbij Mars bewoog. De publicatie van deze gegevens was echter vertraagd door de recente stillegging van de federale regering van de VS.
Het is slechts het derde bekende interstellaire object dat in ons zonnestelsel is ontdekt. De 3I/ATLAS bewoog zich met een snelheid van meer dan 240.000 km/u en bereikte begin oktober een afstand van ongeveer 29 miljoen kilometer van Mars. Dit stelde missies in een baan om de planeet in staat om de komeet vanaf een zeer korte afstand vast te leggen. De NASA vergeleek deze inspanning met “een podium vol toeschouwers die proberen een bal vanuit verschillende hoeken te fotograferen, zonder dat iemand een ideale positie heeft”, en benadrukte dat de beelden zijn verkregen met instrumenten die niet specifiek zijn ontworpen voor het observeren van kometen.
De vastlegging kwam voort uit verschillende programma’s, waaronder de missies Lucy en Psyche, die naar asteroïden onderweg zijn, evenals de Mars Reconnaissance Orbiter, die de dichtste zichtlijn had. Materialen zijn ook verzameld van zonne-observatoria, zoals de Parker Solar Probe en SOHO, evenals van terrestrische installaties wanneer de positie van de aarde het toeliet. Volgens de NASA maakt de gecombineerde analyse van zoveel verschillende instrumenten een nauwkeuriger modellering van de baan mogelijk en een driedimensionale weergave van de “kome”, dat wil zeggen de gas- en stofwolk die vrijkomt van de kern.
Wat laat de Komeet 3I/ATLAS ons zien?
De eerste wetenschappelijke schattingen tonen aan dat de 3I/ATLAS chemische variaties vertoont in vergelijking met veel kometen in ons zonnestelsel. De gegevens wijzen op hogere emissies van kooldioxide in vergelijking met water, evenals verhoogde concentraties van nikkel in vergelijking met ijzer in de vrijgegeven materialen. Onderzoekers vermoeden dat deze kenmerken mogelijk verschillende creatieomstandigheden in de protoplanetaire schijf weerspiegelen waaruit de komeet is ontstaan, mogelijk voorafgaand aan de vorming van de zon en de aarde.
Bovendien veroorzaakte de intense activiteit die werd geregistreerd tijdens de nabijpassing van de zon, met de uitbarsting van gassen en stof op specifieke punten op het oppervlak, speculaties dat de kern mogelijk gedeeltelijk was gebroken. Wetenschappers hebben echter nog geen definitieve conclusie getrokken en wachten op nieuwe gegevens terwijl de komeet zich verder van het binnenste deel van het zonnestelsel verwijdert.
Na de passage bij Mars is de 3I/ATLAS nu op weg naar het gebied van Jupiter, waar missies zoals de Europa Clipper en de Europese JUICE meer waarnemingen willen vastleggen. De dichtstbijzijnde benadering van de aarde wordt verwacht op 19 december, op een afstand van ongeveer 270 miljoen kilometer, voordat hij zijn koers naar de interstellaire ruimte voortzet.
Ondanks de intense online activiteit die de eerste beelden vergezelde, benadrukt de NASA dat er geen aanwijzing is van kunstmatige oorsprong of technologische “handtekeningen”. De verantwoordelijken beschouwen het object als een natuurlijke komeet, en het belang is juist de verschillen met bekende kometen, aangezien deze ons kunnen helpen licht te werpen op procesn in de vorming van planetenstelsels op grote kosmische afstanden en tijdschalen.
