De constante wetenschappelijke onderzoeken naar Mars zijn tegenwoordig in volle gang. Mars is de planeet waarvan wordt aangenomen dat hij ooit water en leven heeft gekend. Inmiddels worden er missies voorbereid om mensen naar Mars te brengen en de omstandigheden daar te bestuderen. Wetenschappers zijn op zoek naar antwoorden op talloze vragen over de Rode Planeet, waaronder de vragen met betrekking tot bliksem op Mars.
Het idee dat er bliksem op Mars is, is al geruime tijd een theorie. Echter, directe bewijzen hiervoor waren tot nu toe moeilijk te vinden. Maar recentelijk hebben wetenschappers nieuwe aanwijzingen gevonden die het bestaan van bliksem op Mars onderbouwen, afkomstig van geluids- en elektrische signalen die zijn vastgelegd door NASA’s Perseverance rover. Onder leiding van Baptiste Chide van het Franse onderzoeksinstituut voor astrofysica en planetologie heeft een internationaal onderzoeksteam directe bewijzen voor het bestaan van bliksem op Mars gevonden. Deze ontdekking, gepubliceerd in het tijdschrift Nature, biedt meer inzicht in de atmosfeer van Mars.
De Perseverance rover landde in februari 2021 op Mars, inclusief een microfoon om geluiden van de planeet op te nemen. Wetenschappers hebben 28 uur aan geluidsopnamen geanalyseerd, gemaakt met de supercam microfoon van de rover, om deze nieuwe studie te ontwikkelen.
De wetenschappers herkende geluiden die vergelijkbaar zijn met die van bliksem. Gedurende twee Marsjaren (ongeveer vier aardse jaren) zijn er 55 van dergelijke gebeurtenissen geregistreerd. Wetenschappers hebben ook vastgesteld dat bliksem voorkomt wanneer er sterke winden, stofstormen en stofwolken op Mars zijn. Het onderzoek suggereert dat de wind een belangrijke rol speelt in het creëren van bliksem op de planeet.
De huidige atmosferische omstandigheden op Mars maken het echter onmogelijk voor conventionele vortexen om zich daar te vormen. In plaats daarvan verwarmt de lucht dicht bij het oppervlak en stijgt deze naar een koudere en dichtere laag, waardoor het begint te draaien. Naarmate meer lucht in dit proces komt, neemt de windsnelheid toe, wat leidt tot de vorming van stofwolken. Dit fenomeen staat bekend als de ‘dust devil’. NASA’s Viking-missie in de jaren ’70 was de eerste die dit fenomeen observeerde, en sindsdien hebben ook de Curiosity en Perseverance rovers dit fenomeen vastgelegd.
Op aarde gaat bliksem gewoonlijk gepaard met hevige stormen en regen. Tijdens stofdevals op aarde komt het ook voor dat stofdeeltjes met elkaar in botsing komen. In tegenstelling tot ijs en water die bliksem op aarde veroorzaken, komen op Mars stofdeeltjes met elkaar in interactie. Door deze interactie ontstaan geladen deeltjes die samenklonteren en zich vormen tot bliksem. Dit is de manier waarop bliksem op Mars ontstaat.
Deze ontdekkingen worden als een bedreiging gezien voor zowel de rovers die voor Mars-missies worden gebruikt als voor de menselijke missies die in de toekomst gepland zijn. Onderzoekers geloven dat een diepgaand onderzoek naar deze elektrostatische ontladingen kan bijdragen aan het veiligstellen van toekomstige Mars-exploratiemissies.
