Een nieuwe studie, gepubliceerd in het vooraanstaande tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), heeft voor het eerst de volledige interne anatomie van de neusholte van een Neanderthaler geanalyseerd. Deze onthulling biedt nieuwe inzichten in de soort en weerlegt jarenlange veronderstellingen in de wetenschappelijke literatuur.
Ontdekking in de Grotta di Lamalunga: De Man van Altamura
De Man van Altamura behoort tot de meest complete fossiele vondsten van de soort Homo neanderthalensis. Ontdekt in 1993 door speleologen van het CARS (Centro Altamurano Ricerche Speleologiche) in de Grotta di Lamalunga in Puglia, dateert dit skelet van tussen de 130.000 en 172.000 jaar geleden. Het fossiel is nog steeds verankerd in de kalksteenformaties van de grot, beschermd gedurende millennia door de mineralen die het omhulden.
Experts beschrijven de staat van bewaring als uitzonderlijk. De schedel ligt ondersteboven binnen een gordijn van speleothemen, met stalagmieten aan beide zijden. Hoewel deze positie het fossiel uitzonderlijk goed heeft bewaard, heeft het ook jarenlang het analyseren van de interne neussstructuren onmogelijk gemaakt.
Endoscopische Technologie voor de Analyse van de Neusholte van de Neanderthaler
Onderzoekers hebben geavanceerde endoscopische technologieën gebruikt in de grot om anderszins ontoegankelijke delen van het fossiel te bereiken. In eerdere studies had het onderzoeksteam al gebruikgemaakt van een Olympus IPLEX NX videoscoop met een flexibele sonde van 6 mm diameter om de mondholte en de tanden van de Neanderthaler van Altamura te observeren.
Voor het nieuwe onderzoek naar de neusholte hebben digitale acquisitietechnieken het mogelijk gemaakt om de interne structuren van de neus virtueel te reconstrueren, zonder het fossiel vanuit zijn oorspronkelijke positie te verwijderen. De voorkant van de schedel is verkregen via een hoge resolutie laserscan, terwijl de achterste delen zijn gedocumenteerd met behulp van fotogrammetrie door het gebruik van sonde door smalle openingen in de gordijn van speleothemen.
Neus Anatomie van de Neanderthaler: Onderzoek Slaat Mythes Aan
De studie concludeert dat er geen unieke kenmerken van de neusholte zijn bij Neanderthalers, zoals eerder in de wetenschappelijke literatuur werd gesuggereerd. Jarenlang hadden sommige onderzoekers volgehouden dat Neanderthalers specifieke interne neuskenmerken bezaten, als aanpassing aan de koude klimaten van de ijstijd.
De veronderstelde specialisaties omvatten een verticaal georiënteerde mediaal projectie op de wand van de neusholte, een mediale zwelling van de laterale neuswand in de achterste neusholte, en het ontbreken van een verhard plafond boven de traankuil. Het onderzoek naar de Man van Altamura toont aan dat deze kenmerken niet aanwezig waren in het fossiel uit Puglia, wat de gehele theorie van unieke neuskenmerken onder Neanderthalers in twijfel trekt.
Ademende Aanpassingen en Gezichtsmorfologie: Nieuwe Wetenschappelijke Bewijzen
De studie ondersteunt de hypothese dat de karakteristieke middelste gezichtsmorfologie van de Homo neanderthalensis, bekend als prognathisme, het resultaat is van een combinatie van factoren en geen directe gevolg van ademhalingsaanpassingen in de bovenste luchtwegen. Het robuuste gezicht en de brede neusholte van de Neanderthalers hebben een ogenschijnlijk paradox voor wetenschappers vertegenwoordigd.
Eerdere studies hadden gesuggereerd dat de neus van de Neanderthalers was ontworpen om lucht te verwarmen en te bevochtigen in koude klimaten. Volgens de nieuwe gegevens kon het ontwerp van de neusholte de luchtstroming reguleren zonder de noodzaak voor eerdere veronderstelde gespecialiseerde structuren.
De Man van Altamura en het KARST-project: Een Wetenschappelijk Erfgoed
De Man van Altamura is het onderwerp van het onderzoeksproject KARST, gefinancierd door het Ministerie van Universiteiten en Onderzoek in 2016 en ontwikkeld tussen 2017 en 2019. Het project omvatte onderzoekers van de Sapienza Università di Roma, de Universiteit van Florence en de Universiteit van Pisa, evenals internationale samenwerkingspartners.
In 2023 werd de virtuele reconstructie van de schedel gepubliceerd, nadat deze digitaal was geëxtraheerd uit de omringende stalagmieten en stalactieten. Deze studie had al aangetoond dat de morphologie van de schedel van Altamura binnen de variabiliteit van Neanderthalers liegt, terwijl hij eigenschappen behoudt die ook aanwezig zijn in oudere Europese monsters.
Implicaties van de Studie over de Neusholte voor de Paleo-antropologie
De gegevens bieden een geavanceerd perspectief voor het modelleren van de ademhalingsprestaties van Neanderthalers. Voor deze studie voedde het gebrek aan complete anatomie in het fossielenarchief de discussie over de aanwezigheid van neus-specialisaties in de soort.
De beschrijving en analyse van deze unieke ontdekking maken het mogelijk om de aanwezigheid van eerder voorgestelde neuskenmerken als autapomorfieën uit te sluiten. De waarnemingen bevestigen dat de neus van de Neanderthaler intern zeer vergelijkbaar was met die van moderne mensen.
De Grotta di Lamalunga: Bewaker van het Neanderthal Fossiel
De grotta di Lamalunga blijft het fossiel in zijn oorspronkelijke positie beschermen. De speleologen van CARS van Altamura, die het natuurlijke en wetenschappelijke erfgoed gerelateerd aan de ontdekking beheren, nemen actief deel aan researchactiviteiten. In Altamura is een museaal systeem ontwikkeld dat een museum, een bezoekerscentrum en een educatief activiteitencentrum omvat.
Het fossiel is niet uit de grot verwijderd, in overeenstemming met een conserveringsfilosofie die door de internationale wetenschappelijke gemeenschap wordt gedeeld. Experts beweren dat moderne technologieën diepgaand onderzoek mogelijk maken zonder de integriteit van de site en het fossiel in gevaar te brengen.
