De aardbeving van Kalapana in 1975 heeft ingrijpende veranderingen teweeggebracht in de levens van de mensen die erdoor getroffen zijn, evenals grote veranderingen in onze kennis over de zuidflank van Kīlauea. Sindsdien hebben wetenschappers een schat aan informatie verzameld over dit gebied en hoe seismische activiteit zich gedraagt.
Wetenschappers van het U.S. Geological Survey Hawaiian Volcano Observatory (HVO) hebben bewijs verzameld en hypothesen gevormd die voorspelden dat de zuidflank van Kīlauea binnenkort een grote aardbeving zou kunnen produceren. De aardbeving van 1975 vond plaats op 29 november, kort voordat hun bevindingen gepubliceerd zouden worden.
Eerdere grote aardbevingen, zoals de 7.9 magnitude aardbeving van Kaʻu in 1868, werden toegeschreven aan een bijna horizontale breuk (décollement) aan de grens tussen de oorspronkelijke oceanische korst en de uitbarstingen van Mauna Loa en Kīlauea. Deze breuk ligt het diepst onder het midden van het eiland Hawaiʻi en wordt geleidelijk ondieper naar de kust toe.
Seismische gegevens tonen aan dat de belangrijkste bewegingen tijdens de Kalapana-aardbeving ook op de décollement-breuk plaatsvonden, maar de breuk van 1975 was complexer. Verticale verschuivingen werden ook opgemerkt langs de toppen van verschillende pali (kliffen) op de zuidflank van Kīlauea. Deze pali zijn de oppervlakte-uitdrukking van het Hilina-breuksysteem, wat suggereert dat beide structuren tijdens de aardbeving van 1975 bewogen zijn.
In de afgelopen 50 jaar heeft aanvullende dataverzameling aangetoond dat het scenario van een directe verbinding tussen het Hilina-breuksysteem en de décollement-breuk niet correct is. Een belangrijke aanwijzing was een serie seismische reflectieprofielen gepubliceerd in 2000, die een beeld geeft van het binnenste van de korst, vergelijkbaar met een MRI.
Na de aardbeving van 1975 kwam er meer nadruk te liggen op het monitoren van de beweging van de zuidflank. HVO en de Universiteit van Hawaiʻi in Mānoa installeerden continue GPS-instrumenten op de zuidflank van Kīlauea, die de constante zeewards beweging registreerden met een snelheid van ongeveer 5 cm per jaar. Ze toonden ook aan dat de beweging niet altijd constant was. Elke 2-3 jaar versnelde de flank gedurende 2-3 dagen in een fenomeen dat we kennen als een ‘slow slip event’.
Slow slip events zijn waargenomen op breuken over de hele wereld, en de waarneming van deze gebeurtenissen bij Kīlauea toont aan dat hun optreden niet uniek is voor plaatgrenzen. Het is een fundamenteel resultaat van de snelheid-versterkende breukwrijving.
De aardbeving van 2018, met een magnitude van 6.9, bood nog meer inzichten in de aardbeving van 1975. Er was geen bewijs van beweging op de palis tijdens deze recentere aardbeving. Gezien wat we in de afgelopen 50 jaar hebben geleerd over de structuur van de zuidflank, kan het zijn dat dit te wijten is aan het feit dat de 2018 aardbeving kleiner was dan die van 1975.
Onze verbeterde kennis over het gedrag van de zuidflank van Kīlauea is een belangrijk onderdeel van de erfenis van de aardbeving van 1975. Het benadrukt ook het belang van goede voorbereiding op aardbevingen. Het blijft cruciaal om te weten hoe je jouw huis en gezin kunt voorbereiden.
