Volgens alarmerende vaststellingen van de boswachter in Hourtin en de waarnemingen van amateur-mycoloog Jean-Christophe Blanchard in Saint-Léon, lijkt de paddenstoelenopbrengst dit jaar in de Gironde sterk te zijn afgenomen. Het klimaat wordt als schuldige aangewezen.
Claude Lavigne, de boswachter in Hourtin, geeft toe: “Dit jaar is het een zeer curieuze paddenstoelenpracht.” Hij merkt op dat het een bijzonder magere paddenstoelenperiode is. “Behalve twee nesten die we gevonden hebben, is er maar hier en daar een cèpe.” Dit staat in schril contrast met de voorgaande jaren: “In de afgelopen drie jaar zijn er minder paddenstoelen. Er is een achteruitgang… Het klimaat speelt een rol.”
Guy Riba, vicevoorzitter van de Vereniging van producenten van cèpes en paddenstoelen in Gironde, benadrukt dat de paddenstoelenopbrengst moeilijk te voorspellen blijft. Door de klimaatverandering, het gedrag van de verzamelaars en het gebrek aan gegevens pleit hij voor een beter begrip van dit nog altijd mysterieuze fenomeen.
Waar hij vroeger “de helft van een mand” vulde tijdens zijn tochten, moet hij zich nu tevredenstellen met schamele vondsten. Recentelijk vond hij slechts vijf cèpes de Bordeaux, terwijl hij daar voorheen tientallen van verzamelde. “Veel minder dan de vorige jaren,” vat hij samen, bezorgd over een trend die hij jaar na jaar sterker ziet worden.
Op enkele tientallen kilometers afstand, in Saint-Léon, deelt Jean-Christophe Blanchard, een gepensioneerde amateur-mycoloog, dezelfde conclusie. Gepassioneerd door paddenstoelen, gaat hij ongeveer drie keer per week het bos in om soorten te observeren, te inventariseren en te fotograferen. Binnen een straal van twintig kilometer van zijn huis heeft hij al meer dan 600 soorten geïdentificeerd.
Tijdens onze uitstap, in een klein bos op twee kilometer van zijn huis, loopt hij met een vastberaden stap en stevige laarzen, op zoek naar paddenstoelen. Zijn techniek? Soorten identificeren op basis van de bomen. “Dit is een eik,” zegt hij terwijl hij naar de loofboom wijst, “er zouden paddenstoelen aan de voet moeten staan.” Hij herinnert zich een aantal regels voor het verzamelen: “Wanneer je een paddenstoel plukt, moet je hem helemaal meenemen,” zegt hij terwijl hij een rieten mand vasthoudt, “nooit in plastic.” Het bos voelt vertrouwd aan, bijna intiem. Toch, na een uur bladeren en mos omgedraaid te hebben, vinden we slechts een tiental paddenstoelen, waarvan sommige giftig zijn.
De Conservatoire d’espaces naturels de Nouvelle-Aquitaine organiseerde op zondag 16 november een wandeling in het gemeentebos van Pomarez om de paddenstoelen die in de bossen groeien te ontdekken.
“We vinden een paddenstoel waar we er vorig jaar tien vonden. Dit jaar was het een ramp,” zucht hij. Volgens hem verklaart de “klimaatsverandering” grotendeels dit tekort. De soorten groeien zeer laat: “Er is een maand vertraging,” legt de mycoloog uit. De cèpes, die normaal gesproken in groepen groeien, zijn “op een vreemde manier” verschenen. Tijdens onze boswandeling komen ze één voor één tevoorschijn, ergens in het niets.
Toch spelen paddenstoelen een essentiële rol in de gezondheid van de bossen: ze decomposeren bladeren, voeden de bodem en zijn een waar ecologisch marker.
Naast de zwakke opbrengst, staat voor amateur-paddenstoelenplukkers ook de vraag naar gevaarlijkheid centraal. Jean-Christophe Blanchard herinnert zich de 1300 vergiftigingen die vorig jaar in Frankrijk zijn geregistreerd, waarvan drie dodelijk. “Met paddenstoelen is het geen grap,” benadrukt hij. “Bij twijfels moet je naar de apotheken gaan,” raadt hij aan. Lid van de Linnean Society van Bordeaux en het Centre d’études mycologique d’Aquitaine (Cema), nam hij bovendien op zondag 23 november deel aan een excursie met het CHU van Bordeaux, waarvan het netwerk van mycologen onder andere werkt aan de preventie van vergiftigingen.
De oogst blijft magertjes, een teken van een seizoen dat in het teken staat van onzekerheid. “Je ziet dat er niet veel paddenstoelen zijn,” sluit hij af terwijl hij naar zijn bijna lege mand kijkt.
