Achter de populaire merken Toyota en Lexus, die de Griekse straten domineren, ligt een innovatieve benadering van seismologie en aardkunde. Het team van onderzoekers heeft een doorbraak gerealiseerd die de regels van aardse bewegingen en de risico’s rondom aardbevingen zal veranderen. Dit is het resultaat van een samenwerking tussen wetenschapsteams uit Griekenland en Nieuw-Zeeland, dat een uitgebreide digitale kaart heeft gecreëerd van actieve breuken binnen het Griekse landschap.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat Griekenland een ongekend aantal van 3.600 actieve en mogelijk actieve breuken herbergt, evenals een aantal ‘onzichtbare’ breuken. Wetenschappers hebben gebruikgemaakt van Digitale Hoogtemodellen (DEMs) om de diverse seismische breuken in detail in kaart te brengen. Dankzij deze technologie ontstaan er nieuwe inzichten in hoe het Griekse landschap zich constant blijft vormen door geologische processen.
De onderzoekers hebben honderden nieuwe breuken geïdentificeerd en bestaande gegevens verbeterd, resulterend in de stichting van de AFG (Active Faults Greece). Dit is de eerste volledige database van actieve breuken in het land, die volledig is gebaseerd op topografische gegevens.
De unieke geografische situatie van Griekenland, gelegen tussen twee continenten, maakt het kwetsbaar voor geologische veranderingen die worden aangedreven door de beweging van de Afrikaanse en Euraziatische platen. Dit resulteert in een dynamisch landschap waarin actieve breuken vaak verborgen blijven onder vegetatie of stedelijke gebieden.
Met het toenemende belang van toerisme en de ambitie van Griekenland om een energieknooppunt te worden, is het cruciaal om een dieper begrip te krijgen van de verdeling van seismische bronnen. Dit vereist een gedetailleerde mapping van zowel de land- als de onderzeese gebieden.
De AFG biedt een nationaal overzicht van actieve breuken, gesorteerd op een schaal van 1:25.000. In totaal zijn er 3.815 sporen van breuken vastgelegd, onderverdeeld in 892 aparte breuken, waarvan meer dan de helft nu voor het eerst in kaart is gebracht. Dit omvat ook 35 oppervlaktebreuken die verbonden zijn met historische aardbevingen.
Elk van deze breuken is geclassificeerd als actief, mogelijk actief of onzekere status, afhankelijk van hoe recent het landschap is vervormd. Dit onderzoek heeft duidelijk aangetoond dat meer dan 2.000 breuken als actief zijn gemarkeerd en ongeveer 1.600 als mogelijk actief.
De vernieuwende methode van het gebruik van DEM’s heeft ook ertoe geleid dat wetenschappers nu in staat zijn om aardoppervlakstructuren met ongekende nauwkeurigheid te visualiseren. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor het onthullen van geologische kenmerken die niet met het blote oog waar te nemen zijn.
Voor de praktische toepassing van deze gegevens, legt Dr. Vasiliki Mousloupoulou, hoofdonderzoeker van het Geodynamisch Instituut, uit dat kennis over de locatie en kenmerken van actieve breuken essentieel is voor de planning van infrastructuur zoals wegen, bruggen, dammen en energievoorzieningen. De AFG-informatie, in combinatie met seismologische data, kan de modellen van seismisch risico in het land aanzienlijk versterken.
Deze initiatieven zullen niet alleen de nationale inspanningen om seismische risico’s in kaart te brengen ondersteunen, maar ook als voorbeeld dienen voor andere seismisch actieve landen die digitale technologie willen benutten voor het in kaart brengen van breuken. De data van de AFG is toegankelijk voor het publiek via een interactieve kaart, waardoor ingenieurs, onderzoekers en burgers in staat zijn actieve breuken in hun omgeving te identificeren en inzicht te krijgen in hun eigenschappen.
De toekomst van seismisch onderzoek in Griekenland kijkt veelbelovend uit. Dankzij een combinatie van moderne technologie en decennia aan geologische kennis, wordt er een nieuwe standaard gezet in de aanpak van seismische activiteiten.
