Ons brein ondergaat gedurende ons leven vijf belangrijke fases en vier omslagpunten, volgens een uitgebreide studie van de Universiteit van Cambridge. Deze studie, die 3.802 diffusie-MRT-scans analyseert, onthult dat de neuronale structuur van ons brein niet gelijkmatig verandert, maar in afzonderlijke, goed gedefinieerde fasen.
De Evolutie van onze Neuronale Structuur
De bevindingen van deze studie geven ons een duidelijk inzicht in hoe de structuur van ons brein zich ontwikkelt van de geboorte tot ongeveer 90 jaar. De eerste fase, die zich uitstrekt van de geboorte tot ongeveer negen jaar, staat in het teken van een snelle toename van grijze en witte stof, waarbij synapsen worden overproduced en later gefilterd. Dit wordt beschreven als een periode van “netwerkconsolidatie”.
Een Ongewone, Langdurige Jeugd
De tweede fase, die de adolescentie markeert, duurt langer dan vaak wordt verwacht: tot in de vroege dertiger jaren. In deze periode neemt de efficiëntie van de hersennetwerken toe, zowel binnen specifieke gebieden als over grote afstanden. De onderzoekers wijzen erop dat deze efficiëntie enkel toeneemt tijdens de adolescentiefase. Het omslagpunt op 32 jaar blijkt het sterkste in ons leven te zijn, met de grootste verschuiving in de ontwikkeling van de netwerken.
De Stabiliteit van het Volwassen Leven
Vanaf de dertiger jaren begint het brein zijn langste stabiele fase: het volwassen leven. Tijdens deze periode is er een plateau in cognitieve vaardigheden en persoonlijkheidseigenschappen. De netwerken in het brein worden binnen drie decennia relatief stabiel, totdat het volgende omslagpunt bij 66 jaar wordt bereikt.
Vroeg Ouderdom: Begin van een Herorganisatie
Op 66-jarige leeftijd begint een nieuwe fase die niet onmiddellijk zichtbaar is, maar wel zorgt voor een duidelijke verschuiving in de globale netwerken van het brein. Dit verwijst naar een geleidelijke herorganisatie van de hersennetwerken, waarbij de witte stof meetbaar begint af te nemen en het risico op aandoeningen die de hersenstructuur beïnvloeden toeneemt.
Ouderdom: Van Globaal naar Lokaal
De vijfde fase start gemiddeld bij 83 jaar. Hier blijkt dat de globale netwerken aan belangrijkheid verliezen, terwijl specifieke regio’s een grotere rol gaan spelen. Hierdoor wordt het brein lokaal dominanter en minder geïntegreerd op globaal niveau.
De Impact van Sleutelomslagpunten
De resultaten van deze studie benadrukken de momenten waarop ons brein het meest kneedbaar of kwetsbaar is – in de kindertijd, tijdens de lange adolescentiefase of in de vroege oudheid. Het inzicht dat de structurele ontwikkeling van het brein geen continue vooruitgang is, maar in belangrijke mate wordt beïnvloed door enkele cruciale omslagpunten, helpt ons te begrijpen wanneer en hoe de netwerken kwetsbaar zijn voor verstoringen.
