Recentelijk heeft een wiskundige van de Rutgers Universiteit verrassende bewijsstukken gevonden die suggereren dat de beroemde Stelling van Pythagoras niet door de Griekse filosoof is uitgevonden, maar al meer dan duizend jaar eerder bestond in oude Mesopotamische beschavingen.
Deze ontdekking, gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift, zet vraagtekens bij de historische auteurschap van de stelling en kan de manier waarop we de oorsprong van de wiskunde begrijpen ingrijpend veranderen. Het onderzoek suggereert dat geavanceerde geometrie al bestond meer dan een millennium voordat Pythagoras leefde, wat de eeuwenoude toeschrijving van de stelling aan hem in twijfel trekt.
Wat onthult het onderzoek over de vermeende fraude van de Stelling van Pythagoras?
De onderzoeker Bruce Ratner, doctor in Statistiek, Wiskunde en Kansrekening aan de Rutgers Universiteit, bestudeerde een oude kleitablet, bekend als YBC 7289, die wordt bewaard aan de Yale Universiteit. Hij concludeerde: “De stelling werd ontdekt en bewezen door Babylonische wiskundigen duizend jaar voor de geboorte van Pythagoras,” aldus Ratner.
Het artefact, dat ongeveer 3500 jaar oud is, toont een figuur van een gekanteld vierkant met diagonalen en numerieke markeringen die zijn gegraveerd in het seksagessimale systeem, de rekentechniek die de Babyloniërs gebruikten.
Hoe bewijst de tablet dat Pythagoras niet de auteur was?
Bij het vertalen van de getallen die op de tablet zijn ingekrast, ontdekte Ratner een reeks die de decimale waarde van de vierkantswortel van 2 (1,414213) met uiterste precisie representeert. Dit impliceert dat oude wiskundigen al begrepen hoe de zijden van een rechthoekige driehoek zich verhouden, de basis van de Stelling van Pythagoras, lang voordat de Griek geboren was.
“De markeringen tonen aan dat de Babyloniërs vierkantswortels konden berekenen met verbazingwekkende nauwkeurigheid. Dit is onbetwistbaar bewijs dat deze kennis eeuwen vóór Pythagoras bestond,” verklaarde de auteur van de studie.
Wat weten we over de tablet YBC 7289?
De tablet YBC 7289 werd gevonden in het zuiden van het oude Mesopotamië, in het huidige Irak. Gemaakt van klei en gegraveerd met spijkerschrift, toont het een vierkant verdeeld door zijn diagonaal en aantekeningen die numerieke berekeningen representeren.
Archeologische analyses bevestigen dat het werd gemaakt tijdens de vroege Babylonische periode, tussen 1800 en 1600 v.Chr., waardoor het een van de oudste wiskundige registraties ter wereld is. Volgens Ratner begreep de maker van de tablet perfect hoe hij de zijde van een vierkant met de vierkantswortel van twee kon vermenigvuldigen, een kennis die eeuwen later aan Pythagoras zou worden toegeschreven.
Wat zijn de implicaties van deze ontdekking voor de wiskundige geschiedenis?
Het onderzoek ondersteunt eerdere theorieën die suggereerden dat de Egyptenaren, Indiërs en Babyloniërs reeds in 1800 v.Chr. de geometrische principes van de stelling kenden. Voor de Amerikaanse wiskundige, bewijst dit niet alleen de wetenschappelijke diepgang van oude beschavingen, maar betwist het ook de eurocentrische narratieven die Griekenland als het beginpunt van het modern wiskundig denken beschouwen.
“De conclusie is onontkoombaar: Pythagoras was niet de schepper van de stelling, maar eerder de erfgenaam ervan,” zei Ratner.
Wat is de Stelling van Pythagoras en waarom is het zo belangrijk?
De Stelling van Pythagoras is een van de fundamenten van de geometrie en stelt dat in een rechthoekige driehoek de som van de kwadraten van de rechthoekszijden (a² + b²) gelijk is aan het kwadraat van de hypotenusa (c²). Deze formule, die wereldwijd op scholen wordt onderwezen, stelt ons in staat om afstanden en hoeken nauwkeurig te berekenen en is essentieel voor gebieden zoals architectuur, astronomie en natuurkunde.
Echter, deze nieuwe ontdekking zou kunnen betekenen dat we delen van de geschiedenis van de wetenschap opnieuw moeten schrijven, waarbij erkend wordt dat wiskundige wijsheid duizenden jaren voor Griekenland ontstond.
Wie was Pythagoras werkelijk?
Pythagoras van Samos was een Griekse filosoof en wiskundige die leefde tussen 570 v.Chr. en 500 v.Chr. Hij was de oprichter van een school die wetenschap en spiritualiteit mengde en geloofde dat getallen de basis van het bestaan waren. Naast zijn geometrische stelling worden hem studies over muziek, verhoudingen en universele harmonie toegeschreven. Maar volgens deze nieuwe analyse zou zijn erfenis mogelijk een herinterpretatie kunnen zijn van veel oudere kennis.
