Nieuwe onderzoeksresultaten onthullen dat de Iberische Halbinsel zich in een duidelijke richting beweegt als gevolg van de beweging van tektonische platen. Deze ontdekking heeft belangrijke implicaties voor de geografische vormen en aardbevingrisico’s in Spanje en Portugal.
Een studie van Asier Madarieta, een onderzoeker aan de Universiteit van het Baskenland, legt uit hoe de beweging van de aardplaten en de daaruit voortvloeiende spanning in de ondergrond samenhangen met de vorming van landschappen. De Eurasische en Afrikaanse platen ontmoeten elkaar in deze regio, wat leidt tot spanningen die een cruciale rol spelen, met name rond de Gibraltarboog.
In het Alboran-gebied, dat zich tussen deze twee platen bevindt, zijn ook bewegingen waarneembaar. Dit gebied vormt de verbinding tussen de Betische Kordillere en de Rif-kordillere, en beweegt naar het westen. Deze beweging veroorzaakt een klokwijzersgewijze draaiing van de Iberische Halbinsel en draagt bij aan de vorming van de Gibraltarboog. De resultaten zijn gebaseerd op deformatiemetingen verkregen met satellieten.
Hoewel deze grote spanningen resulteren in een draaiing van de schollen, neemt de kans op aardbevingen niet toe. De tectonische beweging voorkomt namelijk dat spanningen zich naar de Iberische Halbinsel verplaatsen. De aardkorst ten oosten van de Straat van Gibraltar absorbeert de vervormingen, zoals blijkt uit het onderzoek van Madarieta, gepubliceerd in het vakblad Gondwana Research.
Het onderzoek toont aan dat de draaiing van de Halbinsel waarschijnlijk het gevolg is van de botsing van de twee aardplaten ten westen van Gibraltar. Deze nieuwe inzichten kunnen ons meer leren over de toekomstige ontwikkelingen van de aardstructuur en de mogelijke effecten op aardbevingen. Tot nu toe was de tectoniek onder de Iberische Halbinsel onvoldoende bestudeerd, omdat de grenzen van de platen complexer zijn dan onder andere gebieden, zoals Algerije. De beide platen komen elk jaar vier tot zes millimeter dichterbij elkaar.
Ondanks deze vele nieuwe resultaten blijven er nog vragen onbeantwoord. Er moet meer onderzoek gedaan worden in de West-Pyreneeën en de beschikbare seismologische data gaan slechts tot 1980 terug, terwijl satellietdata pas vanaf 1999 beschikbaar zijn. Geodynamische processen omvatten echter miljoenen jaren aan geschiedenis.
