Kreis Kaiserslautern: Kritiek van Imkersvereniging op de Aziatische Hornet

Het is zorgwekkend hoe de samenleving omgaat met nieuwe problemen in de natuur. Een actueel voorbeeld is het artikel van RHEINPFALZ van 10 november met de kop “Bij de eerste vorst zal ze sterven”. De tekst gaat over de Aziatische Hornet (Vespa velutina) – een invasieve soort die op de EU-lijst van soorten van gemeenschappelijk belang staat. Volgens de imkersvereniging is er een duidelijke aanpak nodig om de verdere verspreiding ervan te voorkomen.

De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de hogere natuurbeschermingsautoriteiten. Het is dan ook des te verrassender dat werd opgemerkt dat het nest aan de Otterberger Linde “kan blijven hangen”, aldus vertegenwoordigers van de SGD en de lagere natuurbeschermingsautoriteit van de Kreis Kaiserslautern.

Andreas Presuhn, de voorzitter voor bijengezondheid in de Imkersvereniging Rheinland-Pfalz en internationaal erkend expert op het gebied van hornissen, reageert: “We hebben in de afgelopen anderhalf jaar een effectief concept voor de populatiecontrole opgezet en op grote schaal geïmplementeerd. De kern was de consequente verwijdering van alle gemelde actieve nesten tot de eerste aanhoudende vorstperiode.” Op basis van de cijfers uit Rheinland-Pfalz bleek dat “we op de goede weg waren”. “We hadden de laagste voortplantingsgraad en de geringste kosten”, aldus Presuhn in een verklaring.

Koude winter lost probleem niet op

De effectiviteit van een vroegtijdige bestrijding is wetenschappelijk bewezen. Het is dan ook moeilijk te begrijpen dat wordt gesuggereerd dat een “koude winter het probleem zal oplossen”. Wijfjes overleven de winter goed beschermd tegen de kou en kunnen zonder problemen temperaturen tot min twaalf graden doorstaan. Een nest kan tot 500 jonge koninginnen voortbrengen. “De ervaring leert: als nesten niet worden verwijderd, ontstaan er in het volgende jaar gemiddeld drie tot tien nieuwe.” Pogingen om op dit punt te besparen, leiden volgens Presuhn uiteindelijk tot aanzienlijk hogere kosten – zowel financieel als ecologisch.

De gevolgen betreffen overigens niet alleen de imkerij, maar ook de biodiversiteit en de openbare gezondheid. Meer nesten betekent meer steken. Vooral de zogenaamde primaire nesten, die in het volgende jaar voortkomen uit de niet verwijderde secundaire nesten, vormen een risico in de nabijheid van mensen. In Spanje zijn recentelijk drie sterfgevallen binnen twee weken gemeld in verband met steken door deze soort.

Grote voedingsbehoefte

Daarnaast is er de enorme voedingsbehoefte: Een nest heeft per seizoen ongeveer elf tot 23 kilogram insecten nodig. In tijden van een alarmerende afname van insectenpopulaties is dit meer dan zorgwekkend. In regio’s met een hoge dichtheid zijn al 16 nesten per vierkante kilometer en meer vastgesteld.

Voor de imkerij betekent dit: “In getroffen gebieden gaat 14 tot 21 procent van de economische opbrengst alleen al naar het beheer van de Aziatische Hornet. En wat voor de imkers geldt, is in nog grotere mate van toepassing op de natuur. Waar de hornet jaagt, vermijden bestuivers de bloemen. Minder bestuiving leidt tot lagere opbrengsten – ook in de fruit- en wijnbouw”, aldus de imkersvereniging.

Snelle verspreiding

De Aziatische Hornet verspreidt zich snel – ook omdat de hardnekkige illusie heerst dat de winter het probleem vanzelf zal oplossen. “Als dat zo zou zijn, zou de soort niet aan de voet van de Himalaya of in Zwitserland voorkomen, waar ze inmiddels op hoogtes rond de 1800 meter is aangetroffen”, aldus de verklaring. De Aziatische Hornet is het enige invasieve giftige dier in Duitsland. Haar verdedigingsgedrag bij het nest is veel sterker ontwikkeld dan dat van inheemse hornissen- en wespen-soorten. “Veel mensen die zich op bestuursniveau hierover uitspreken hebben tot nu toe weinig directe ervaring met deze soort – dat verklaart, maar rechtvaardigt niet elke miscalculatie.”

Eisen: Verwijdering van nesten

Bovendien zijn er vragen over de veiligheid in de openbare ruimte: als een bezet nest valt, vliegen de dieren gedurende meerdere dagen ongecontroleerd rond in een straal van 20 tot 25 meter. Een herfststorm of een verrotte tak is genoeg – “en snel liggen speelplaatsen, voetpaden of schoolpleinen binnen bereik”.

Alleen de winter zal dit probleem niet oplossen. Ook een relativering van de risico’s verandert niets aan de dynamiek van de verspreiding. “Als we nu geen gestructureerd, consequent beheer investeren, zullen de kosten over enkele jaren aanzienlijk hoger zijn – financieel, ecologisch en op het gebied van de gezondheid. De consequente verwijdering van de nesten is de eerste stap.” Als de nesten blijven hangen, zal het moeilijker worden om de situatie nog effectief te beheersen, voegt de Landes-Imkerverband toe.