De Belang van Puya chilensis voor Vogels en Ecosystemen

Vogels voeden zich niet alleen met de nectar van bepaalde bloemen, maar spelen ook een cruciale rol in het proces van bestuiving, een fenomeen dat ornitofilie wordt genoemd. Dit gebeurt wanneer vogels, na zich te hebben gevoed met nectar, het stuifmeel dat aan hun snavels en poten kleeft naar andere planten vervoeren. Het is echter belangrijk op te merken dat niet alle bloemen door alle vogels worden bezocht. Vogels kiezen bloemen niet alleen vanwege hun levendige kleuren, maar sommige soorten kunnen zich niet voeden terwijl ze vliegen; zij moeten zich eerst poseren. Dit is het geval bij de zangvogels – zoals merels, tenca’s en lijsters – in centraal Chili, die in de Puya chilensis (Bromeliaceae) een toegankelijke nectarbron vinden dankzij de aangepaste bloemen.

Een recent onderzoek van de Universiteit van Chili, getiteld “De rol van steriele toppen van Puya chilensis (Bromeliaceae) op het nectarvoedingsgedrag van zangvogels in centraal Chili”, toonde aan dat zangvogels Puya chilensis vaak bezoeken, aangetrokken door de nectar. De steriele toppen van de bloeiwijze beïnvloeden de manier waarop deze vogels zich poseren en zoeken naar voedsel tussen de bloemen.

Natalia Ugas, afgestudeerd in Milieu Biologie en student van de Master in Biowetenschappen aan de Faculteit der Wetenschappen van de Universiteit van Chili, leidde dit onderzoek. Zij legt uit: “Puya chilensis produceert een nectar die speciaal zangvogels aantrekt. Aangezien deze vogels zich moeten poseren om te kunnen eten, zouden de steriele toppen van de bloeiwijze een aanpassing kunnen zijn die deze interactie vergemakkelijkt. Aan de andere kant worden andere soorten in het geslacht Puya, die deze structuren niet hebben, voornamelijk bezocht door kolibries, die in de lucht kunnen voeden.”

Het onderzoek, waaraan ook Pilar Guerrero, afgestudeerd in Milieu Biologie, en Rodrigo Medel, hoogleraar aan de Afdeling Ecologische Wetenschappen van de Universiteit van Chili, deelnamen, werd uitgevoerd in de regio Coquimbo, waar de Puya groeit. Hier lieten de onderzoekers Puya chilensis met en zonder toppen achter. Onder dezelfde milieuvriendelijke omstandigheden kozen de vogels voor de puya met toppen.

Klimaatverandering en Droogte

De regio Coquimbo heeft in de afgelopen jaren te maken gehad met een aanzienlijke watertekort, onder andere door klimaatverandering. Het meest kritieke punt was begin 2024, met zeven van de reservoirs die minder dan 20% van hun capaciteit bezaten.

In dit opzicht toont het onderzoek aan dat droogte de hoeveelheid vogels in het onderzoeksgebied kan beïnvloeden en bovendien kan leiden tot het feit dat bepaalde soorten frequenter de puyas moeten bezoeken. Aangezien andere waterbronnen afnemen, wordt nectar een essentiële hulpbron voor hun hydratatie en overleving.

Ugas voegde hieraan toe: “Over het algemeen worden de effecten van deze wereldwijde drijfveren, zoals klimaatverandering, op grote schaal bestudeerd. Maar Puya chilensis is een endemische plant die sleutelrol speelt in de ecosystemen van het noorden en het centrum van het land. Aan de basis van de plant vormt zich een soort microhabitat die dient als schuilplaats voor andere endemische dieren van Chili en bovendien voedselbronnen biedt voor vogels.”

“Er ontstaat ook een zeer specifieke relatie met de chagualvlinder (Castnia eudesmia), een endemische soort waarvan de volledige ontwikkelingscyclus plaatsvindt in Puya chilensis. Daarom impliceert het begrijpen van wat er met de puya gebeurt ook inzicht in wat er met veel andere organismen die ermee zijn verbonden, gebeurt,” legt de onderzoekster uit.

De milieu biologe voegde toe: “Het interessante aan dit soort veldstudies is dat we de ecologie van soorten kunnen begrijpen die niet op zichzelf bestaan binnen hun habitat. In de natuur is alles met elkaar verbonden, dus het bestuderen van een plant, zoals de Puya, kan ons helpen om ecologische dynamiek op grotere schaal te begrijpen.”