Stranden over de hele wereld ondergaan een proces van “afbraak” door een combinatie van zeespiegelstijging, veroorzaakt door klimaatverandering, en verstedelijking in kustgebieden. Dit alarmerende bericht komt van marien onderzoeker Omar Defeo van de Uruguayaanse Republieke Universiteit.
Dit fenomeen heeft niet alleen ernstige gevolgen voor de biodiversiteit van het zand, maar schaadt ook activiteiten zoals visserij en toerisme. Bovendien maakt het de kuststeden kwetsbaarder voor de oprukkende zee.
Defeo en zijn collega’s hebben hun waarschuwing gedeeld tijdens een wetenschappelijk symposium dat op 13 november in Montevideo begon. De presentatie maakte deel uit van de eerste sessie van het forum, gewijd aan oceanografische wetenschappen. “Bijna de helft van de stranden zal tegen het einde van de eeuw verdwijnen. In Uruguay, Brazilië en Argentinië delen we deze hulpbronnen. Daarom moeten we samenwerken met Braziliaanse wetenschappers aan het beheer en de bescherming van kustecosystemen”, zei de onderzoeker.
De kustecosystemen kunnen worden onderverdeeld in drie zones: de duin (achter het strand), die zich boven de hoogwaterlijn bevindt, waar zand zich ophoopt door de wind en heuvels vormt; het strand (de strandoppervlakte), dat blootligt tijdens eb en overstroomd wordt tijdens vloed; en de kustlijn, die zich uitstrekt van de laagste grens van eb tot de plek waar de golven beginnen te breken.
In een studie, uitgevoerd door Uruguayaanse en Braziliaanse onderzoekers, hebben Defeo en zijn collega’s aangetoond dat wanneer een van deze drie kustzones wordt bedreigd door verstedelijking, de gevolgen de gehele ecosysteem beïnvloeden. Ze hebben de biodiversiteit geanalyseerd op 90 locaties langs 30 stranden aan de noordkust van São Paulo, Brazilië.
De gegevens, gepubliceerd in het tijdschrift Marine Pollution Bulletin, tonen aan dat het aantal bezoekers op het strand de invloedrijkste variabele van verstedelijking is en een omgekeerde correlatie vertoont met de soortenrijkdom en biomassa, vooral in overstroomde gebieden. De aanwezigheid van gebouwen op het zand en mechanische schoonmaakactiviteiten verminderen ook biomassa en soortenrijkdom. “Stressfactoren zoals bouwactiviteiten en een groot aantal bezoekers aan de bovenkant van het strand hebben een negatieve impact op de biodiversiteit,” voegde Defeo toe.
Een ander onderzoek, uitgevoerd door hem en Braziliaanse wetenschappers, gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Marine Science, constateert dat een vijfde van de 315 geanalyseerde stranden wereldwijd te maken heeft met intensieve, extreme of ernstige erosietempo’s.
