Robyn Williams: Zou je niet willen bijdragen aan het redden van levens in IJsland? Dat zou Herbert Huppert, een expert in vulkanische processen en lid van Kings College Cambridge, zeker willen. Herbert, afkomstig uit Bondi in Sydney, bestudeert de dynamiek van vloeistoffen zoals lava, die bijzonder gevaarlijk kan zijn wanneer het uit een vulkaan naar je toe stroomt.
Herbert Huppert: Dit is een geweldig probleem. In IJsland ben ik bijzonder betrokken geweest bij lava stromen. Hoewel ze niet veel mensen doden in vergelijking met andere vulkaanuitbarstingen, kunnen ze enorme schade aan gebouwen veroorzaken. De uitbarsting van de Mount St. Helens in 1980 kostte bijvoorbeeld een miljard dollar aan schade. Daarom vond ik het de moeite waard om een bijeenkomst te organiseren om te discussiëren over lava en hoe we ons ertegen kunnen verdedigen.
Robyn Williams: Lava komt natuurlijk van vulkanen, maar komt het uit normale gaten in de grond of gebeurt het op een meer vloeiende manier?
Herbert Huppert: Nee, het komt altijd uit vulkanen. Het is gesmolten gesteente dat zich onder het aardoppervlak bevindt. Wanneer de druk toeneemt, wordt de magma naar het oppervlak geduwd en verandert in lava. Het is een beetje zoals een foetus die wordt geboren. Daarom zijn er verschillende namen voor dit proces. Lava kan enorme schade aanrichten, dus we willen onderzoeken hoe we deze schade kunnen voorkomen.
Robyn Williams: Als het zo’n stroom is, is het dan onbeperkt? Blijft het voor lange tijd stromen?
Herbert Huppert: In de geologie is een miljoen jaar relatief kort. Het stroomt niet zo lang, het stolt uiteindelijk. De vraag is hoe snel het zal stollen en waar het naartoe zal gaan voordat dat gebeurt. Zal het nieuwe gebieden bedekken of zal het stoppen en bevriezen? Dit zijn de vragen waar we naar hebben gekeken.
Robyn Williams: En hoe ziet de situatie in IJsland eruit?
Herbert Huppert: In IJsland zijn er meerdere uitbarstingen geweest die dorpen hebben overspoeld. Gelukkig hebben ze een goed team dat zich inzet om de schade te minimaliseren door barrières te bouwen die de lava kunnen stoppen of vertragen. Bij recente uitbarstingen hebben ze binnen enkele dagen barrières gebouwd, wat me enorm verbaasde vanwege hun voorbereiding.
Robyn Williams: Waar zijn de barrières van gemaakt?
Herbert Huppert: In IJsland zijn veel van de barrières gemaakt van grote hopen losse stenen die ze al klaar hadden liggen. Deze barrières beschermden ook een belangrijk communicatiesysteem, zonder dat zou IJsland mogelijk onbekend zijn gebleven voor de rest van de wereld.
Robyn Williams: Wat waren de resultaten van de bijeenkomst die jullie hebben gehouden?
Herbert Huppert: We hadden niet alleen lezingen, maar ook groepsdiscussies waarin we verschillende aspecten van lava-stromen bespraken. Ik heb besloten dat een belangrijk tijdschrift een speciaal nummer zal wijden aan de effecten van lava-stromen.
Robyn Williams: Buiten IJsland, waar komt dit probleem nog meer voor?
Herbert Huppert: Dit probleem doet zich voor op locaties zoals Hawaii en overal waar zich een vulkaan bevindt, zoals aan de westkust van de Verenigde Staten en in Japan.
Robyn Williams: Dus de ‘Ring of Fire’?
Herbert Huppert: Ja, precies.
Robyn Williams: Mensen hebben zich aanvankelijk gefocust op de explosie van vulkanen en niet genoeg op de langdurige effecten ervan.
Herbert Huppert: Veel mensen hebben theoretische vragen bestudeerd over lava-stromen. We kunnen redelijk goed inschatten wat er gebeurt wanneer lava met een bepaalde temperatuur en viscositeit uit de vulkaan komt. We hebben onlangs goede resultaten behaald van onze berekeningen in vergelijking met wat er in de praktijk gebeurde.
Robyn Williams: Dus je kunt mensen vertellen hoe lang ze alert moeten blijven?
Herbert Huppert: Ja, we hebben een eerste respons, maar er moet veel meer worden onderzocht. We moeten rekening houden met de complexiteit van lava-stromen; ik heb dat in mijn modellen nog niet volledig geïntegreerd.
Robyn Williams: En hoe zit het met de chemische tuinen waar je eerder over sprak?
Herbert Huppert: Chemische tuinen zijn iets heel anders en verwijzen naar een proces waarbij bepaalde chemicaliën in water reageren en kleurrijke kristallen vormen die eruitzien als bloemen. Ze werden beroemd toen het onderwaterschip Alvin in 1977 de eerste diepzeerookers ontdekte.
Robyn Williams: Hoe diep kan Alvin gaan?
Herbert Huppert: Alvin kan tot meer dan 1,5 kilometer diep gaan. Het is fascinerend dat het zo klein is en hebt slechts drie mensen aan boord. Het risico is veel kleiner dan je misschien denkt.
Robyn Williams: Het is duidelijk dat een graduate in geologie geweldige avonturen kan beleven, van levensreddende acties tot diepzeeduiken en bezoeken aan vulkanen!
