In de grootste economie ter wereld, de Verenigde Staten, drijven twee factoren de groei: astronomische investeringen in kunstmatige intelligentie (AI) en rijke mensen die genieten van de winsten die zij hebben gemaakt op AI-aandelen. Maar wat gebeurt er als deze bubbel barst? En nog belangrijker: wat als hij dat niet doet?
Het is niet moeilijk om tekenen te vinden die wijzen op een overmatige hype rond AI. Een recent voorbeeld is de AI-boom die zo groot is, dat het idee om datacentra in de ruimte te bouwen niet meer ondenkbaar lijkt. Techmiljardairs bespreken de mogelijkheid om daar goedkopere elektriciteit te verkrijgen.
De wereld houdt haar adem in voor belangrijke rapporten. Het Amerikaanse Apollo-programma, dat een mens op de maan moest zetten, kostte tegenwoordig zo’n 2500 miljard kronen. Dit is minder dan wat vier bedrijven; Meta, Alphabet, Amazon en Microsoft, naar verwachting alleen al in 2025 zullen investeren. Hun totale investeringen worden geschat op 3100 miljard dit jaar en 3900 miljard volgend jaar.
Het is bijna drie jaar geleden dat OpenAI ChatGPT lanceerde. Dit heeft niet alleen de manier waarop mensen informatie zoeken veranderd, maar ook de fysieke wereld om ons heen. AI vereist enorm veel rekenkracht en delen van de VS lijken nu op een bouwplaats, met honderden projecten die elk financieel al gelijkwaardig zijn aan grote bedrijven.
Volgens het analysebedrijf Aterio zijn er momenteel 565 nieuwe datacentra in aanbouw in de VS, met nog eens 2446 die zijn aangekondigd. Sommige van deze projecten zijn gigantisch, zoals een faciliteit die Meta in Louisiana aan het bouwen is, die naar verwachting 285 miljard kronen gaat kosten en een oppervlakte zal beslaan die gelijk is aan Manhattan.
Gemeenschappen veranderen wanneer kleine steden worden overgenomen door megaprojecten van techreuzen. Deze projecten creëren niet alleen banen, maar beïnvloeden ook alles van huizenprijzen tot watervoorziening. Volgens JP Morgan zal er wereldwijd in de komende vijf jaar vijfduizend miljard dollar worden geïnvesteerd in infrastructuur gerelateerd aan AI.
Toen Trump in april aankondigde tariefmaatregelen tegen de rest van de wereld, reageerden de beurzen negatief en voorspelde economen een recessie. Toch hebben de cijfers deze voorspellingen weerlegd. In het tweede kwartaal steeg het BBP met 3,8 procent op jaarbasis, waarvan AI-investeringen bijna geheel verantwoordelijk zijn.
Deze groei komt niet alleen door nieuwe datacentra. Acht bedrijven; Nvidia, Apple, Microsoft, Alphabet, Meta, Amazon, Tesla en Oracle, hebben sinds de lancering van ChatGPT samen meer dan 140.000 miljard kronen aan beurswaarde gewonnen. Volgens Morgan Stanley zijn AI-bedrijven verantwoordelijk voor 75 procent van de beursstijging in de VS sinds eind 2022.
De rijken zijn aanzienlijk rijker geworden en kunnen een deel van hun gewin uitgeven. In de VS bezit de rijkste 10 procent van de bevolking 87 procent van alle aandelen en fondsen, en zij verantwoordelijk voor bijna de helft van de consumentenuitgaven. Tegelijkertijd worstelen veel Amerikanen om de eindjes aan elkaar te knopen, vooral door inflatie.
Wat kan er misgaan? Een heleboel. De enorme uitbreiding van datacentra slurpt ongelofelijke hoeveelheden energie en water. De plannen van OpenAI zouden zelfs kunnen betekenen dat hun faciliteiten evenveel elektriciteit verbruiken als heel India. Bovendien moeten techbedrijven die grootschalige investeringen doen, vaak geld lenen. Meta’s faciliteit in Louisiana wordt bijvoorbeeld voor 90 procent met leningen gefinancierd.
Een ander belangrijk punt is de samenwerking tussen techbedrijven. Nvidia investeert bijvoorbeeld tot 950 miljard kronen in OpenAI, terwijl het tegelijkertijd chips van Nvidia bestelt. De grote techbedrijven verwachten goede rendementen op de duizenden miljarden die nu worden geïnvesteerd.
Om een rendement van 10 procent per jaar te behalen, moet er volgens JP Morgan jaarlijks 6000 miljard kronen aan nieuwe inkomsten worden gegenereerd. Dit komt neer op 300 kronen per jaar voor elke iPhone-gebruiker wereldwijd. Hoewel tools zoals ChatGPT en Google’s Gemini veel gebruikers aantrekken, is het onduidelijk hoe de businessmodellen zich zullen ontwikkelen.
Er zijn duidelijke parallellen te trekken tussen de huidige AI-hype en de dotcom-bubbel aan het begin van deze eeuw. Hoewel deze financiële bubbel barstte, bleek de vraag naar de technologie later groter dan verwacht. De AI-bubbel is vele malen groter en als deze barst zal het de Amerikaanse economie in een recessie storten die ook Europa zou kunnen raken.
Als dat gebeurt, zal dit ook invloed hebben op Donald Trumps populariteit en de komende presidentsverkiezingen. Maar als de voorspellingen van de AI-leiders uitkomen, kan de technologie leiden tot een revolutie op veel gebieden. Elon Musk beweerde recentelijk dat AI armoede zou uitroeien en iedereen toegang zou geven tot hoogwaardige gezondheidszorg. Dit zal echter ook spanningen creëren, aangezien vele banen nu al door AI worden vervangen, met name onder jongeren.
Ongeacht hoe het AI-drama afloopt, één ding is zeker: de wereld zal nooit meer hetzelfde zijn.
