Het wereldwijde temperatuurverandering heeft al geleid tot een stijging van de zeespiegel, met ongeveer 21 tot 24 cm sinds de jaren 1880. Dit blijkt uit gegevens van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). De stijging versnelt gelijktijdig met de opwarming, waarbij de zeespiegel tussen 2006 en 2015 gemiddeld met 3,6 mm per jaar steeg, in vergelijking met 1,4 mm per jaar aan het begin van de 20ste eeuw. Men verwacht dat de zeespiegel tegen het einde van de eeuw met ongeveer 60 cm zal stijgen.
Het is belangrijk op te merken dat niet alleen het smelten van de ijskappen verantwoordelijk is voor deze stijging. Door de toename van broeikasgassen in de atmosfeer wordt er meer warmte vastgehouden, en de oceanen absorberen ongeveer 90% van deze extra energie. Dit leidt tot een verhoging van de temperatuur van het zeewater. Warmer water neemt meer volume in, wat lange tijd verantwoordelijk was voor de helft van de stijging van de zeespiegel. De recente versnelling van het smelten van gletsjers betekent echter dat thermische expansie nu verantwoordelijk is voor ongeveer een derde van de zeespiegelstijging (ongeveer 1,3 mm per jaar).
Tot nu toe is het waterpeil in de omgeving van Quebec grotendeels stabiel gebleven, volgens het onderzoeksconsortium Ouranos. Echter, zij voorspellen een gematigde stijging in de regio tegen 2100. Het is duidelijk dat deze zeespiegelstijging invloed heeft op een groot deel van de Saint-Laurent. In de Golf is dat evident, aangezien het om een zee gaat. Dit proces is al begonnen: op de Îles-de-la-Madeleine steeg het water met ongeveer 4 mm per jaar tussen 1964 en 2011, volgens Ouranos.
De invloed van de oceaan reikt echter niet tot de Grote Meren; deze stopt grotendeels op plaatsen die dagelijks aan getijden blootstaan. Een interessante studie die vorig jaar werd gepubliceerd in het vakblad Earth’s Future, toonde historische gegevens (1968-2020) over de debieten en waterstanden van de rivier aan in een twintigtal stations van Châteauguay tot Gaspésie. Hieruit kwam naar voren dat het maximale niveau van de rivier significant gecorreleerd is aan de maximale debiet tot ongeveer het Saint-Pierre meer.
Onder dit punt hangt het maximale waterniveau niet meer voornamelijk af van de debiet; hier gaat de invloed van de zee en de getijden zwaarder wegen. Dit is een reden waarom de maximale waterstand van de rivier niet hetzelfde is als de gemiddelde of minimumstanden. Dit biedt alvast een goed idee van de complexiteit: als het waterniveau vooral afhankelijk is van de debiet stroomopwaarts van Trois-Rivières en niet meer stroomafwaarts, kunnen we een stijgende zeespiegel en extreme lage debieten van de rivier hebben zonder tegenstrijdigheid.
Het is gewoon zo dat, afhankelijk van de locatie, de factoren die het waterniveau bepalen niet helemaal hetzelfde zijn. Stroomopwaarts van Trois-Rivières beïnvloeden voornamelijk neerslag en verdamping het waterniveau. Voorbij dit punt speelt de regen uiteraard nog steeds een rol, maar de oceaan begint steeds meer invloed uit te oefenen naarmate men verder stroomafwaarts gaat.
In dit opzicht heeft Ouranos gemodelleerd wat klimaatverandering zou kunnen betekenen voor het hydraulisch regime van de Saint-Laurent en de Grote Meren. De auteurs van deze simulaties concluderen dat er meer neerslag zal zijn, maar ook meer verdamping boven de Grote Meren. In totaal zou de Saint-Laurent meer water moeten ontvangen, wat neerkomt op extra neerslag van 14 tot 70 mm per jaar.
Er zijn echter “belangrijke verschillen van seizoen tot seizoen”, waarschuwt het document. De voorspelde trend van 1953 (de studie omvatte historische data) tot 2100 is dat de Saint-Laurent in de zomer minder water van de Grote Meren zal ontvangen, maar meer in de winter. Deze daling van de wateraanvoer naar de rivier in de zomer kan ook het “ontkoppelen” tussen de zeespiegel en de Saint-Laurent versterken.
Heeft u vragen over de wereld om u heen? Of het nu gaat om natuurkunde, biologie of een andere discipline, onze journalist staat klaar om te antwoorden. Voor ons bestaat er geen “domme vraag” of “te kleine vraag” om interessant te zijn! Stuur ons een bericht naar: jfcliche@lesoleil.com.
