Barcelona beleeft een bijzonder moment in de wereld van kunstmatige intelligentie (AI). In tegenstelling tot de dominantie van China en de Verenigde Staten, bloeit het lokale digitale ecosysteem met startups die de technologie verder willen verbeteren, naast de grote platforms. Bedrijven zoals Alinia, Cala AI, Galtea en Supersonik zijn enkele van de voorlopers in deze technologische revolutie. De bijdrage van grote multinationals die hun hubs in de stad hebben gevestigd, kan echter niet worden onderschat.
Volgens Elisenda Bou, oprichter van Cala AI en voormalig leidinggevende bij Apple, is Barcelona goed gepositioneerd om een belangrijke rol te spelen in de ontwikkeling van AI in Europa. “We hebben jarenlang talent gekweekt, vooral dankzij de sterke opleidingen in Informatica en Telecommunicatie aan de Universitat Politècnica de Catalunya,” zegt ze. Ariadna Font, oprichter van Alinia en ex-directeur bij Twitter, benadrukt het belang van professioneel talent: “Niet alleen technologisch, maar ook op het gebied van taal en communicatie. Deze profielen zijn cruciaal voor de ontwikkeling van platforms en Barcelona weet ze aan te trekken.”
In Catalonië zijn er momenteel 488 bedrijven die generatieve AI-diensten aanbieden, volgens de meest recente gegevens van 2024. Deze bedrijven hebben een omzet van 2.155 miljoen euro, wat een stijging van 60% betekent ten opzichte van vier jaar geleden, en bieden werk aan 14.525 mensen. De belangrijkste activiteiten zijn gericht op machine learning en AI-platforms.
Een belangrijke factor in de groei van de AI-sector in Barcelona is de opleiding van professionals. Friquifund, opgericht in 2019, is een initiatief dat jongeren uit minder bevoordeelde achtergronden helpt om technologievaardigheden te ontwikkelen. Ze hebben 130.000 euro gedoneerd aan acht non-profitorganisaties die STEM-onderwijs bevorderen en hebben mentorship- en stageprogramma’s opgezet. Met 173 leden, waaronder leidinggevenden van technologiebedrijven, biedt het een ondersteunende gemeenschap.
Het ecosysteem in Barcelona beschikt ook over essentiële infrastructuren. Miguel Vicente, voorzitter van Tech Barcelona, wijst op het belang van instellingen zoals het Barcelona Supercomputing Center, dat onlangs zijn 20-jarig bestaan vierde, en het Institut de Ciències Fotòniques (ICFO). Deze centra dragen bij aan het onderzoek en de ontwikkeling van computers en chips die cruciaal zijn voor dataverwerking. Andere belangrijke onderzoeksinstellingen zijn het Institut d’Investigació en Intel·ligència Artificial (IIIA-CSIC) en het Research Centre of Intelligent Data Science and Artificial Intelligence (IDEAI) aan de UPC.
De rol van de overheid is ook essentieel voor de sector, niet alleen door steun aan de private sector, maar ook door technologische innovatie in de dagelijkse werking. De Generalitat heeft onlangs een ambitieus plan gepresenteerd genaamd Catalunya IA 2030, dat tot 1 miljard euro wil mobiliseren voor tal van initiatieven. Volgens de verantwoordelijken van de Generalitat zullen de meeste middelen afkomstig zijn van de publieke financiën van Catalonië en gericht zijn op acht strategische pijlers, waaronder de creatie van nieuwe infrastructuren, de ontwikkeling van een publieke cloudservice, en de uitbreiding van datacenters en 5G-connectiviteit.
Het plan belooft ook de uitbreiding van universitaire opleidingen in AI, wat kan profiteren aan duizenden kleine en middelgrote bedrijven, zelfstandigen, en een groot aantal publieke werknemers en burgers.
