Een nieuwe overeenkomst regelt hoe landen het DNA van zeeleven zullen delen, dat wordt gebruikt in medicijnen, cosmetica en wetenschappelijk onderzoek. Voordat deze wetgeving tot stand kwam, bestond er een enorme ruimte waar wetten, rechten en regels nauwelijks golden. Deze ongereguleerde “natie” van anarchie bood individuele vrijheden, waar men met een stevige boot en een enorme dosis avontuurlijke geest, letterlijk de zeeën kon bevaren.
De open zee, 370 kilometer van de dichtstbijzijnde kust volgens internationale conventies, bood een uitgestrekte watermassa zonder nationale grenzen. Dat is nu veranderd. Met de ondertekening van het Verdrag over de Biodiversiteit buiten de Nationale Jurisdictie (BBNJ) op 17 januari 2024, krijgt de wereldwijde oceaan zijn constitutionele structuur.
Na 21 jaar van intensieve onderhandelingen heeft de VN dit verdrag aangenomen, wat de basis legt voor de bescherming van het leven en de zuiverheid van de wateren die bijna twee derde van de wereldzeeën beslaan. Deze juridische kader is cruciaal voor de duurzaamheid van de hulpbronnen die de mensheid uit de open zee kan halen en om overbevissing van belangrijke zeevruchten te voorkomen. Bovendien garandeert het een gelijke toegang voor alle landen tot de genetische materialen van levende organismen onder water.
“Dit is van groot belang voor de bescherming van onze oceanen”, aldus Arlo Hemphill van Greenpeace. “Het toont aan dat er nog steeds hoop is in de internationale betrekkingen.” De acceptatie van het verdrag markeert het einde van jarenlange discussies over de juridische status van deze oceanen.
Het verdrag is ontworpen om vier belangrijke componenten te omvatten. Ten eerste worden er standaarden gedefinieerd voor milieueffectrapportages bij de exploitatie van hulpbronnen. Ten tweede worden er regels vastgesteld voor de exploratie en exploitatie van mariene genetische bronnen die in medicijnen en cosmetica kunnen worden gebruikt. Deze bronnen zijn van cruciaal belang voor wetenschappers en liggen onder de verantwoordelijkheid van de mensheid als gezamenlijk erfgoed.
Ten derde introduceert het verdrag mariene beschermde gebieden (MPA) op de open zee, wat een lange termijn doel is van milieubeschermers. Deze gebieden zijn bedoeld om ecologisch belangrijke regio’s te conserveren, vergelijkbaar met nationale parken op land. De vierde component richt zich op milieueffectbeoordelingen die onderzoeken hoe activiteiten in internationale wateren de oceanen kunnen beïnvloeden.
Volgens experts is het cruciaal dat de oceaan zijn eigen constitutionele structuur heeft vanwege de invloed ervan op het wereldklimaat en meteorologische cycli. Momenteel is minder dan 1,5% van de open zee beschermd, maar met deze nieuwe overeenkomst kan de oprichting van de eerste MPA’s tegen het einde van 2028 of 2029 realiteit worden.
Met de goedkeuring van dit verdrag wordt de weg vrijgemaakt voor een duurzamere toekomst voor onze oceanen en wordt de samenwerking tussen landen in het beschermen van onze mariene biodiversiteit versterkt.
