De afstandsbediening ligt ongebruikt, streaming domineert – oude televisie gewoonten verdwijnen stilletjes. Streaming is inmiddels de norm, vooral onder de jongere generatie. Nu ontvouwt zich een verandering voor een zender die hele kindertijd heeft gekleurd – na 27 jaar dreigt het einde van een andere televisieklassieker. En dit keer gaat het zelfs om de kleinsten.
De KiKA-afschakeling – twee woorden die klinken als het verlies van een stukje kindertijd. Een zender waarmee generaties zijn opgegroeid, staat op het punt van een fundamentele verandering. Na bijna drie decennia kan het vertrouwde kindertelevisie uit het lineaire programma verdwijnen en alleen nog online bestaan. Wat klinkt als een technische stap, markeert in werkelijkheid een diepgaande verandering: het einde van een gewoonte die hele gezinnen heeft gevormd.
Van Vaste Uitzendtijd naar Oneindige Stream
Wie in de jaren 2000 is opgegroeid, herinnert zich de spanning van de middag zodra de favoriete serie eindelijk op televisie kwam. Geen on-demand, geen skip-knop, geen bingen. Wanneer “Tabaluga”, “Logo!” of “Schloss Einstein” voorbij was, werd de televisie gewoon uitgezet. Deze rituele eenvoud verdwijnt – en met haar verdwijnt een tijdperk van wachten, verwonderen en plannen.
Tegenwoordig gaat vermaak 24/7 door. Kinderen klikken door mediatheken, swipen van “Peppa Pig” naar “Bluey” en streamen wanneer ze maar willen. Wat vroeger een gebeurtenis was, is nu slechts een klik weg.
Hier ligt de kern van de geplande KiKA-afschakeling. De hervormingsovereenkomst van de landen wil de publieke omroep moderniseren – en dit betekent: minder lineaire zenders, meer online aanbod. Formaten moeten in de toekomst exclusief beschikbaar zijn via internetplatforms, apps en mediatheken.
Een Nieuwe Digitale Realiteit voor Ouders
Ouders die met de afstandsbediening zijn opgegroeid, moeten zich aanpassen. Geen KiKA meer via satelliet, kabel of antenne – maar digitaal, mobiel en altijd beschikbaar. Dit is praktisch, dat staat vast, maar het breekt met een decennialange traditie van samen televisie kijken.
De Hervormingsovereenkomst: Wat Nu?
Wat ligt er precies achter de hervorming? De zogenaamde Mediawet is gezamenlijk ontwikkeld door alle deelstaten en moet vanaf 1 december 2025 ingaan – mits alle deelparlementen instemmen. Het idee: ARD en ZDF moeten hun aanbod bundelen, vereenvoudigen en sterker afstemmen op digitale gebruik.
De KiKA-afschakeling is onderdeel van dit plan. Het doel is om inhoud te blijven produceren, maar deze op een andere manier te verspreiden – uitsluitend online. Klassieke televisie, met vaste uitzendtijden en lineair programma, verliest zijn betekenis.
Wat Kunnen Kijkers Verwachten?
Veel ouders vragen zich af: “Wat betekent dit concreet?” Allereerst: geen paniek. De KiKA-afschakeling gebeurt niet van de ene op de andere dag. Er komt een overgangsperiode waarin de inhoud zowel online als op televisie beschikbaar blijft. Maar op lange termijn zal het klassieke kindertelevisie uit de dagelijkse programmering verdwijnen.
Dit klinkt radicaal, maar het is onderdeel van een grotere trend. Kinderen gebruiken tegenwoordig vaak tablets en smartphones meer dan de televisie. Volgens mediastudies consumeren kinderen onder de 14 jaar hun favoriete formats voor meer dan 80 procent online. De zender trekt dus naar waar zijn publiek al is.
Voortgangs- en Nostalgiegevecht
Toch roept deze ontwikkeling weemoed op. KiKA was voor veel ouders een veilige haven – educatief waardevol, zonder reclame, betrouwbaar. Terwijl streamingplatforms met kleurrijke algoritmes trekken, bood de zender duidelijkheid. Formaten als “Wissen macht Ah!”, “Logo!” of “De Show met de Muis” combineerden amusement met educatie – een concept dat zich online nog moet bewijzen.
De hervorming roept de vraag op: zal de nieuwe, digitale KiKA dezelfde impact hebben? Of verliest het zijn duidelijke identiteit in het oneindige streaming-universum? ARD en ZDF benadrukken dat ze het merk willen behouden, alleen de distributiewijzen willen veranderen. Hoe goed dit lukt, hangt af van de bereidheid van gezinnen om de overstap naar het digitale te maken.
De Toekomst van de Publieke Omroep
Er is nog niets definitief besloten. Drie deelstaten – Brandenburg, Noordrijn-Westfalen en Niedersachsen – moeten nog instemmen met het verdrag. In andere regio’s, zoals Saksen, was de instemming krap. Als een deelparlement “nee” zegt, moeten er nieuwe onderhandelingen plaatsvinden. Maar de richting is duidelijk: de publieke omroep wil slanker, digitaler en efficiënter worden.
De KiKA-afschakeling is zowel een symbool als een symptoom. Een symbool voor een tijd waarin mediaconsumptie volledig opnieuw moet worden gedefinieerd. Een symptoom van een systeem dat na tientallen jaren tegen zijn grenzen aanloopt.
De hervorming biedt kansen. Inhoud kan flexibeler, sneller en individueler worden verspreid. Kinderen hebben toegang tot educatieve inhoud wanneer ze maar interesse of nieuwsgierigheid voelen. Maar het brengt ook verliezen met zich mee. Samen televisie kijken in de namiddag, vaste routines, een duidelijk kader – al deze dingen verdwijnen stilletjes.
Tegenwoordig bevindt de kijker zich opnieuw op een kruispunt. De toekomst van KiKA en de invloed op de kindertijd blijven onzeker. Maar één ding is zeker: de tijden veranderen, en met de KiKA-afschakeling eindigt niet alleen een zender – maar ook een stukje televisiecultuur dat velen van ons heeft gevormd.
