Menselijke kussen zijn een vertrouwd aspect van ons leven, maar wanneer zijn deze intieme gebaren voor het eerst ontstaan? Wetenschappers hebben ontdekt dat kussen met de mond mogelijk al 21 miljoen jaar geleden begon, ver voordat de moderne mens op het toneel verscheen.
Volgens een recent onderzoek suggereert de evolutie van deze handeling dat onze voorouders, evenals andere primaten, deel uitmaakten van een evolutieproces dat de verbinding tussen soorten bevorderde. Niet alleen de mens, maar ook andere grote primaten zoals chimpansees en bonobo’s vertonen dit gedrag, wat kan wijzen op een diepere evolutionaire oorsprong.
De onderzoekers stelden een ‘evolutionaire stamboom’ op om beter te begrijpen wanneer kussen mogelijk ontstaan is. Dit was nodig vanwege de verscheidenheid aan diersoorten die kussen vertonen, waardoor het onderzoek een gezamenlijke definitie van ‘kussen’ vereiste die niet per se emotioneel van aard is.
Volgens de definitie gesteld in het tijdschrift Evolution and Human Behaviour, is kussen een eenvoudige, directe benadering van interpersoonlijke interactie zonder dat er voedseloverdracht plaatsvindt. Dit betekent dat kussen kan plaatsvinden met minimale beweging van de lippen of andere delen van de mond.
Dr. Malte Prindl van de Universiteit van Oxford legt uit: “Alleen al deze feiten impliceren dat de recente voorouders van deze soorten wellicht ook kusten. We denken dat de eerste grote primaten mogelijk al 21,5 miljoen jaar geleden begonnen zijn met deze gewoonte.” Het onderzoek heeft ook gedrag ontdekt dat kwalificeert als kussen onder dieren zoals honden, prairie-enthousiastelingen, ijsberen en albatrossen.
Bij de studie van de evolutionaire geschiedenis van het kussen richtten de wetenschappers zich met name op de ‘zelfsnoep’ praktijken van primaten. Dit onderzoek concludeert ook dat Neanderthalers, die ongeveer 40.000 jaar geleden uitstierven, waarschijnlijk ook deze interpersoonlijke handeling uitvoerden.
In eerdere studies werd vastgesteld dat moderne mensen en Neanderthalers een vergelijkbare soort bacteriën deelden, die in speeksel werden aangetroffen, wat suggereert dat zij elkaar al duizenden jaren geleden speeksel kunnen hebben uitgewisseld.
Ondanks deze nieuwe inzichten blijft de vraag “waarom vormen kussen zich?” onbeantwoord. Er zijn vele theorieën over; mogelijk is het een voortvloeisel van de verzorgingspraktijken onder onze voorouders, of vormt het een manier om meer intieme verbindingen te begrijpen.
Dr. Prindl gelooft dat dit onderzoek de deur opent naar verdere studie over het belang van kussen – niet alleen als een menselijke emotionele ervaring, maar als een gedragsvorm die ook wordt gedeeld met onze niet-menselijke verwanten. “Het is cruciaal om de gedragingen die we delen met andere soorten te begrijpen, in plaats van ze enkel te romantiseren als liefdevolle gebaren,” besluit hij.
