De Trasllambrión gletsjer in León, Spanje, is getuige van een dramatische afname van zijn ijsmassa. Dit natuurlijke erfgoed, dat meer dan 700 jaar lang bedekt was met ijs, is nu bijna volledig verdwenen. Wetenschappers bevestigen dat de gletsjer nu niets meer is dan een paar kleine ijsplekken op de berg.
Volgens Javier Santos, een expert op het gebied van gletsjers en geografie aan de Universiteit van León, is deze achteruitgang te wijten aan de stijgende temperaturen die de laatste jaren worden verergerd door menselijke activiteit. “Het is een klap voor een uniek element van ons natuurlijke erfgoed”, zegt hij, terwijl hij de waarde van de gletsjers in de Picos de Europa benadrukt.
De monitoring van deze bergachtige gebieden begon in de 20e eeuw, met foto’s die de permanente ijsbedekking vastlegden. Gedurende de Kleine IJstijd (14e tot 19e eeuw) besloeg de Trasllambrión gletsjer ongeveer 10 hectare. Gedurende de 20e eeuw is dit oppervlak echter aanzienlijk verminderd. In het begin van de 21e eeuw was er nog maar 2 hectare ijs, verdeeld over enkele kleinere plekken. De jaren 2009 tot 2020 brachten nog overvloedige sneeuw, maar de afgelopen vijf jaar heeft de gletsjer zware verliezen geleden door de hoge temperaturen en de verminderde hoeveelheid sneeuw. In 2023 werd vastgesteld dat er nog maar een halve hectare ijs was in de vorm van twee kleine plekken.
“Dit betekent het einde van een tijdperk, want voor de eerste keer in 700 jaar is de Trasllambrión gletsjer ijsvrij. Het is een verlies van een bijzonder element van het natuurlijke erfgoed van Castilla en León”, aldus de wetenschappers van de Geopat onderzoeksgroep. Ze wijzen erop dat gletsjers uitstekende indicatoren zijn van klimaatsverandering en dat ze wereldwijd terugtrekken door de huidige opwarming.
In de Pyreneeën wordt voorspeld dat de resterende gletsjers tussen 2030 en 2050 mogelijk zullen verdwijnen, een situatie die al heeft plaatsgevonden in de Cantabrische bergketen, waar León deel van uitmaakt. Santos benadrukt dat hoewel de Trasllambrión niet dezelfde omvang heeft als de enorme Andes- of Himalayagletsjers, ze nog steeds een cruciaal onderdeel van het natuurlijke erfgoed in de regio vertegenwoordigen.
In 2010 waren er kortstondige tekenen van optimisme dankzij de overvloedige sneeuw in die winters, maar de recente warmere temperaturen en de afwezigheid van steunende sneeuw hebben geleid tot de afsmelting van grote ijsplaten. “De toekomst is moeilijk te voorspellen; het hangt af van temperaturen en sneeuwval, maar de trend is negatief”, zegt Santos, die opmerkt dat zijn team de dynamiek van gletsjers al 45.000 jaar bestudeert.
Santos concludeert dat de ontwikkeling van sneeuw- en ijskappen in de Cantabrische Cordillera binnenkort zal worden gepresenteerd in een dissertatie aan de Universiteit van León, waar de verwachtingen voor gletsjers niet bemoedigend zijn. Met behulp van satellietbeelden en camera’s heeft de onderzoeker de evolutie van de sneeuwbedekking gedetailleerd onderzocht, die in de laatste decennia van uitgestrekte gebieden is teruggebracht tot bijna niets.
