De klimaatconferentie in Brazilië, die aanvankelijk als een ambitieuze bijeenkomst werd gezien, heeft een zwakke slottekst opgeleverd. COP-voorzitter André Corrêa do Lago sprak over de teleurstellingen en de beperkte vooruitgang die werd geboekt. Wat moeten we onthouden van deze zogenoemde ‘COP van de waarheid’?
Fossiele Brandstoffen: De Olifant in de Kamer
Vóór de start van COP30 waren de verwachtingen hooggespannen, vooral met betrekking tot nieuwe ambities om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Bleek dat de wereld nog altijd te veel broeikasgassen uitstoot en op geen enkele manier op het juiste pad is om het klimaatakkoord van Parijs te behalen. De plannen die voor deze COP30 op tafel lagen, waren simpelweg onvoldoende. Experts hebben aangegeven dat er een daling van 60 procent in de uitstoot nodig is tegen 2035, terwijl de huidige voorstellen slechts een daling van 10 procent beloven.
Patstelling Tussen Landen
De COP werd een strijd tussen landen die vooruit wilden, onder leiding van de EU, en diegene die streefden naar status quo, zoals Saudi-Arabië en enkele oliestaten. Deze patstelling leidde tot de beslissing van de EU om in te binden en akkoord te gaan met een slottekst zonder concrete stappen om fossiele brandstoffen af te schaffen.
De Wegen van de EU en de VN
Belgisch minister van Klimaat Jean-Luc Crucke stelde dat “Beter een akkoord dan geen akkoord” het motto was, maar het bleef onduidelijk welke echte concessies de EU heeft gekregen. De VN zijn echter optimistischer, met Simon Stiell, die in zijn toespraak benadrukte dat de doelstelling om de opwarming van de aarde tot anderhalve graad te beperken nog steeds haalbaar is.
Aandacht voor het Regenwoud
Een ander belangrijk thema van de conferentie was de bescherming van het regenwoud. Lula da Silva kondigde een nieuw fonds aan om bossen beter te beschermen. Hoewel dit potentiële miljarden opleverde, blijft het de vraag of dit genoeg zal zijn.
Kwestie van Financiering voor Kwetsbare Landen
Een ander complex punt was het benodigde geld voor arme en kwetsbare landen die zwaar worden getroffen door klimaatverandering. Er was een belofte gedaan op extra financiering, maar de effectieve resultaten blijven onduidelijk en te wensen over.
De Rol van China in de Klimaatstrijd
China nam tijdens de conferentie een ambivalente rol aan. Terwijl het zich in de eerste week presenteerde als een klimaatleider, weigerde het zich aan te sluiten bij initiatieven om fossiele brandstoffen uit te faseren. De focus lag op de uitbreiding van hernieuwbare energie, waarmee het land zichzelf niet volledig loskoppelt van steenkool.
Moet het Systeem Veranderen?
Er zijn steeds meer stemmen die pleiten voor een wijziging van het format van de COP. Het vereist een evenwicht tussen de noden van bijna 200 landen, wat vaak resulteert in compromissen die niet ideaal zijn voor de meest urgente klimaatproblemen. Een sterker diplomatiek beleid wordt voorgesteld om de volgende COP in Turkije succesvoller te maken.
Conclusie: Een Globaal Akkoord in Woelige Wateren
Ondanks de teleurstellingen kunnen we zeggen dat er een globaal akkoord tot stand is gekomen, zelfs zonder de betrokkenheid van de VS. Stiell benadrukte de noodzaak voor eenheid, wetenschap en economisch gezond verstand. Of dit akkoord voldoende is om écht verschil te maken, blijft echter de grote vraag.
