Na dagen van stilstand op COP30 heeft Brazilië een nieuw concept van de besluittekst gepresenteerd, minder dan een etmaal voor de geplande onderhandelingen. Dit nieuwe voorstel omvat geen ‘routekaart’ meer voor de afschaffing van fossiele brandstoffen.
Volgens Julia Lindvall, een klimaatexpert, is het voor landen die zwaar getroffen worden door klimaatverandering vanzelfsprekend dat een akkoord een duidelijke planning voor afschaffing moet bevatten. “De formuleringen rondom olie, kolen en gas zijn het meest verhitte onderwerp van deze bijeenkomst,” stelt ze.
In eerdere concepten waren er alternatieve formuleringen over de weg naar afschaffing, inclusief voorstellen voor een ministeriële bijeenkomst. Maar in het huidige concept komen de woorden fossiel, olie of kol niet voor. “Dat is een schande!” zegt Martin Wadmark, klimaatexpert bij WWF Zweden. “Lobbyisten uit de olie- en gasindustrie en de landbouw vieren ongetwijfeld dit nieuwe concept en het gebrek aan een plan voor de overgang van fossiele energie en ontbossing.”
Er bestaat een grote kloof tussen de ongeveer tachtig landen die het als een ‘rode lijn’ beschouwen om een afschaffingsplan op te nemen, en de olieproducerende landen die hebben gedreigd het overleg te verlaten als dit werkelijkheid wordt. Volgens Julia Lindvall van SVT dreigen een groot aantal landen de overeenkomst te blokkeren als er geen schriftelijke vermelding van fossiele brandstoffen in staat.
Ook grote landen die sterk afhankelijk zijn van kolen, zoals China en India, verzetten zich tegen een afschaffing uit gerechtvaardigde redenen en om de armoede te bestrijden. Het feit dat het nieuwe voorstel geen afschaffingsplan omvat, is een tegenslag voor Zweden, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Kenia en de andere meer dan tachtig landen die een plan voor afschaffing hebben geëist.
In een brief aan het voorzitterschap dreigden 29 landen te blokkeren als er geen overeenkomst komt die fossiele brandstoffen aanstipt. Landen zoals Colombia, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland geven aan “geen resultaat te kunnen steunen dat geen afschaffingsplan bevat voor een eerlijke en ordentelijke manier om fossiele brandstoffen achter te laten”, zo meldt de krant Globo.
Nu staan er besprekingen over de nieuwe tekst op de agenda en er is haast geboden om de bijeenkomst tijdig vanavond af te ronden. De brand van gisteren op de klimaattop heeft de onderhandelingen in een kritieke fase vertraagd, wat kan betekenen dat de bijeenkomst tot het weekend zal aanhouden.
