De vogeltellers van de Limburgse koepel voor natuurstudie hebben de afgelopen twee maanden een ongekend aantal pimpelmezen geregistreerd. Dit kleine maar populaire vogeltje, dat in overvloed voorkomt in Europa, heeft nog nooit eerder zo’n massale aanwezigheid vertoond. “Het absolute record werd gevestigd in Averbode Bos en Heide in Tessenderlo, waar we op één dag maar liefst 1.890 pimpelmezen hebben geteld,” vertelt Bart Bamps, voorzitter van Vogelwerkgroep LIKONA.
Een Uitzonderlijk Najaar voor de Pimpelmees
Het aantal waarnemingen van pimpelmezen was in oktober en november uitzonderlijk hoog. “Dit is echt een bijzonder najaar voor de pimpelmees,” zegt Koen Leysen, een vogelkenner bij Natuurpunt. “Je ziet vandaag de dag tientallen pimpelmezen tegelijk in je tuin.” De oorzaak van de grote aantallen lijkt samen te hangen met een milde winter en een droge zomer die de overlevingskansen van deze vogels aanzienlijk hebben verhoogd. Hierdoor zijn veel pimpelmezen vanuit de Baltische staten naar Limburg getrokken, op zoek naar voedsel.
Recordtelling op 31 Oktober
Bamps legt uit dat de Limburgse vogeltellers gedurende enkele maanden op een vaste locatie vogels tellen die ze tegenkomen. De pimpelmees was dit jaar de meest opvallende soort. Men spreekt zelfs van een “pimpelmeesinvasie”. “We hebben dit jaar nog nooit zoveel pimpelmezen kunnen tellen,” gaat Bamps verder. “De recordtelling op 31 oktober in Tessenderlo is werkelijk sensationeel, er werden 1.890 pimpelmezen geteld op één dag, iets wat normaal gesproken ondenkbaar is.” In andere jaren wordt er hooguit een tiental waargenomen.
Een Spectaculaire Zichtbaarheid in Tuinen
Bamps zelf kon ook genieten van de overvloed aan pimpelmezen in zijn eigen tuin in Zutendaal. “Het is een fantastisch fenomeen. Ik kan urenlang kijken naar tientallen pimpelmezen die tegelijk aan mijn voederhuisje komen,” zegt hij. Collega’s hebben zelfs beelden gedeeld waarop te zien is hoe de lucht gevuld was met deze vogels.
Oorzaak van de Pimpelmees Invasie
Volgens Bamps komen veel van deze pimpelmezen uit de Baltische staten zoals Estland, Letland en Litouwen, wat blijkt uit het ringen van de vogels. “Dat betekent dat deze dieren duizenden kilometers hebben afgelegd,” legt hij uit. De combinatie van een mild winterklimaat en een droogteperiode verhoogt de kans op overleving en broedsucces voor deze vogels, wat leidt tot een exponentiële groei van hun populatie.
Pimpelmezen voorkeur voor Bosrijke Gebieden
Ook in gebieden zoals Kristallijn Maatheide in Genk en Sonnisheide in Houthalen werden op sommige dagen honderden pimpelmezen geteld. De recorddag in Genk vond plaats op 14 oktober, met 776 geregistreerde vogels. “Limburg is een logische bestemming voor de pimpelmees, omdat ze de voorkeur geven aan bosrijke gebieden,” legt Leysen uit.
Afblakende Invasie
Nu de winter in aantocht is, lijkt de pimpelmeesinvasie af te nemen. “De meeste vogels hebben inmiddels een plek gevonden om te overwinteren. We wachten nu op de volgende migratie volgend jaar,” concludeert Bamps.
