De adolescentie duurt veel langer dan eerder werd gedacht. Een recent onderzoek van de Universiteit van Cambridge, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications, onthult dat de menselijke hersenen vijf verschillende fasen doorlopen gedurende ons leven. Deze periodes zijn gemarkeerd door “cruciale keerpunten” die de richting bepalen van hoe onze geest is georganiseerd.
De onderzoekers, die hersenscans van ongeveer 4.000 mensen tot 90 jaar analyseerden, ontdekten dat de adolescentiefase veel verder reikt dan voorheen werd aangenomen. Ze stellen zelfs dat we onze piek rond de 32 jaar bereiken.
De vijf belangrijke perioden van de menselijke hersenen
De wetenschappers slaagden erin vier belangrijke momenten of “keerpunten” in de hersenontwikkeling te identificeren: op 9, 32, 66 en 83 jaar. Deze punten definiëren de vijf “tijden” van de hersenen.
Simpel gezegd, de interne structuur van het neurale netwerk — wat wetenschappers de topologische ontwikkeling noemen — volgt geen constante lijn. Dr. Alexa Mousley, de hoofdauteur van de studie, legt uit dat de hersenen zich “gedurende het leven opnieuw verbinden,” een proces gekenmerkt door “fluctuaties en fasen van hersenverbinding.” Dit betekent dat op bepaalde leeftijden de hersenen veranderen, waarbij het mentale “bedrading” de eerdere organisatie verlaat om een andere richting in te slaan.
Mousley merkte ook op dat het haar verbaasde hoe goed de verschillende leeftijden samenhangen met belangrijke mijlpalen, zoals de puberteit, vergevorderde gezondheidszorgen en zelfs grote sociale veranderingen zoals ouderschap.
De Periodes van Ontwikkeling
Deze periodes definiëren de “hoofdperiodes” van ontwikkeling, na de kindertijd (van de geboorte tot 9 jaar):
Extreme adolescentie: de fase tot 32 jaar
De tweede periode, die zich uitstrekt van 9 tot 32 jaar, markeert de adolescentiefase. Dit is de enige periode in het leven van de hersenen waarin het neurale netwerk efficiënter wordt. Uit metingen blijkt dat de algehele efficiëntie rondom de 29 jaar zijn piek bereikt.
Dit is ook het tijdstip waarop het risico op het ontstaan van psychische stoornissen het hoogst is. Onderzoekers stellen de vraag of er iets in deze tweede levensfase is dat mensen kwetsbaarder maakt voor het ontwikkelen van mentale gezondheidsproblemen.
Volwassenheid: Stabiliteit en Efficiëntiekosten
Na de 32 jaar begint de volwassenheidsfase, die drie decennia duurt tot de 66 jaar. Dit moment wordt gezien als het sterkste topologische keerpunt van het leven. Gedurende deze periode ervaren de hersenen een fase van stabiliteit. De veranderingen zijn trager in vergelijking met de “vuurwerk” van de vorige fase. De efficiëntie van de hersenen, die tot de 32 jaar verbeterde, verandert en slaat om. Dit komt overeen met een plateau van intelligentie en persoonlijkheid dat veel volwassenen merken of ervaren.
Een van de meest opmerkelijke kenmerken van de hersenen tijdens de volwassenheid is de toename van de connectiviteit tussen aangrenzende regio’s.
Modulariteit op de Levenslater Leeftijd
Het derde keerpunt vindt plaats op 66-jarige leeftijd en markeert het begin van de vroegtijdige veroudering (tot 83 jaar). Deze verandering leidt niet tot een plotselinge achteruitgang, maar tot een reorganisatie van de verbindingen. In plaats van dat de hersenen als een gecoördineerd geheel functioneren, worden ze steeds meer verdeeld in regio’s die samenwerken, vergelijkbaar met “leden van een band die hun eigen soloprojecten beginnen.” Dit staat bekend als een toename van “modulariteit.”
Hoewel de studie zich richtte op gezonde hersenen, beginnen op deze leeftijd problemen zoals dementie en hoge bloeddruk zich te manifesteren, die de hersengezondheid beïnvloeden.
De Laatste Fase van het Leven
Op 83-jarige leeftijd komen de hersenen in de fase van late veroudering. De veranderingen zijn vergelijkbaar met die van de vroegtijdige veroudering, maar zijn duidelijker. De resultaten van de studie suggereren een mogelijke vermindering van de relatie tussen leeftijd en hersenstructuur in de late levensfase.
Waarom Dit Cerebraal Kaart Belangrijk Is
Het kennen van deze fasen helpt de wetenschap beter te begrijpen waarom bepaalde ziekten zich ontwikkelen. De bevindingen kunnen helpen begrijpen waarom neurologische en mentale gezondheidsproblemen zich voordoen tijdens specifieke fasen van hersenverbinding.
Prof. Duncan Astle, lid van het onderzoeksteam, benadrukt het belang van hersenverbindingen: de verschillen in hoe de hersenen “bedraad” zijn, kunnen “voorspellen wat betreft aandacht, taal, geheugen en een breed scala aan gedragingen.” Dit inzicht vormt de basis voor het ontwikkelen van betere behandelingen en ondersteuning voor gezinnen en individuen in alle levensfasen.
