Het Zuid-Afrikaanse radiotelescoop MeerKAT, een netwerk van 64 antennes van 13,5 meter doorsnee, heeft voor het eerst een radiosignaal geregistreerd dat gerelateerd is aan de komeet 3I/ATLAS. Deze interstellaire objecten zijn bijzonder interessant voor astronomen vanwege hun unieke kenmerken, aangezien ze afkomstig zijn van buiten onze kosmische buurt.
Het signaal werd op 24 oktober opgevangen, slechts 5 dagen voordat de komeet zijn perihelion bereikten, het dichtste punt bij de zon, op ongeveer 210 miljoen kilometer van onze ster.
Het radiosignaal van komeet 3I/ATLAS
Wat MeerKAT heeft gedetecteerd, zijn radioabsorptielijnen geproduceerd door hydroxylradicalen (OH) op frequenties van 1665 en 1667 MHz, zoals onderzoekers uitlegden. Deze OH-moleculen ontstaan wanneer watermoleculen worden afgebroken door zonlicht, een volledig natuurlijk proces dat kenmerkend is voor kometen.
Deze ontdekking is bijzonder belangrijk, omdat de twee eerdere pogingen van MeerKAT in september niet succesvol waren. Het was de gunstigere geometrie in oktober – met de komeet dichter bij de zon – die uiteindelijk de absorptie mogelijk maakte.
Wordt het mysterie opgelost?
Deze detectie vertegenwoordigt een belangrijke vooruitgang in het begrip van het object: als 3I/ATLAS een metalen ruimteschip zou zijn, zoals sommige hebben gesuggereerd, zouden telescopen deze moleculen niet detecteren. Dergelijke signalen zijn al geïdentificeerd in verschillende kosmische omgevingen, van kometen tot nevels of gebieden waar nieuwe sterren worden gevormd, altijd geassocieerd met natuurlijke chemische processen.
De astrofysicus van Harvard, Avi Loeb, die de theorieën heeft gepromoot dat het mogelijk buitenaardse technologie zou kunnen zijn, vierde de ontdekking als “de eerste radio-detectie van 3I/ATLAS” en erkende op zijn blog de geldigheid van de observatie.
Los van de excentrieke hypotheses, is het feit dat komeet 3I/ATLAS gewoon buitengewone kenmerken heeft. Astronomen schatten dat het meer dan 7.000 miljoen jaar oud zou kunnen zijn, wat het het oudste object ooit waargenomen in ons zonnestelsel maakt.
Ook de samenstelling is verbazingwekkend: het bevat een ongebruikelijk hoge verhouding aan kooldioxide en volgens observaties van de James Webb-telescoop, slechts sporen van water (ongeveer 4% van zijn massa). Maar andere observaties hebben duidelijke tekenen van watervorming ontdekt. Deze discrepanties zijn niet te wijten aan buitenaardse technologie, maar aan de grenzen van onze huidige kennis, zoals astronomen herhaaldelijk hebben aangegeven.
“Tot nu toe is er geen radio-detectie van 3I/ATLAS gemeld, behalve het absorptiesignaal van OH,” erkende Avi Loeb. Echter, in maart 2026 zullen er veel duidelijkere observaties zijn, aangezien de sonde Juno zal zoeken naar radiosignalen van 3I/ATLAS op lage frequenties wanneer de komeet dicht bij Jupiter passeert, op slechts 53 miljoen kilometer afstand.
