Onderzoekers van de KU Leuven hebben een belangrijke ontdekking gedaan over een reuzenster aan het einde van zijn levenscyclus. Deze ster staat niet alleen in het universum, maar heeft een begeleider die een cruciale rol speelt in het begrijpen van het lot van ons eigen zonnestelsel. Dit onderzoek biedt nieuwe inzichten in hoe sterren sterven en welke gevolgen dat heeft voor de ruimte om ons heen.
Het leven van een reuzenster
In het melkwegstelsel zijn de meeste sterren niet alleen. Sterren hebben vaak één of meerdere metgezellen die om hen heen draaien. Deze metgezellen beïnvloeden de manier waarop sterren sterven, maar het observeren van hun beweging rond een stervende reuzenster was tot nu toe een uitdaging. Met nieuwe technologieën en waarnemingen is dit nu mogelijk gemaakt.
De uitdaging van observatie
Het onderzoeken van de reuzenster π1 Gruis was vergelijkbaar met het vastleggend van een kaars naast een enorme en chaotische vlam. De gigantische ster en zijn extreme eigenschappen maakten traditionele detectiemethoden ineffectief. De ster is honderden keren groter dan onze zon en heeft een sterrenwind die enorme hoeveelheden materie de ruimte in blaast.
Door het stof en gas kijken
De ontdekking werd mogelijk gemaakt door het vermogen van de ALMA-radiotelescoop om door dikke lagen stof en gas te kijken. Onderzoekers ontdekten niet één, maar twee lichtpunten: de hoofdster en een helderheid van een tweede ster die in een elliptische baan om de reuzenster draait. Dit toont aan dat de metgezel niet simpelweg een uitstroming van gas is, maar een echte begeleider.
Bouwstenen voor het leven
Sterren zoals onze zon zullen aan het eind van hun leven ook veranderen in reuzensterren die grote hoeveelheden gas en stof uitstoten. Dit proces is van vitaal belang voor het leven op aarde, omdat het nieuwe chemische elementen bevat. Koolstof, stikstof en zuurstof worden het universum ingeblazen, waardoor de basis worden gelegd voor toekomstige sterren en planeten.
Wat betekent dit voor de toekomst?
De ontdekking van de begeleider stelt astronomen in staat dezelfde technieken toe te passen op andere stervende reuzensterren, waardoor we een beter beeld krijgen van de laatste levensfase van sterren. Dit heeft grote implicaties voor ons zonnestelsel. De auteur van de studie, Mats Esseldeurs, benadrukt dat het begrijpen van dergelijke processen ons helpt anticiperen op de toekomst van de zon en zijn planeten.
De berekeningen voorspellen bovendien een spectaculair lot voor het systeem van π1 Gruis. In de toekomst kan de begeleider in de uitzettende atmosfeer van de reuzenster terechtkomen, wat kan leiden tot een dramatische kosmische explosie of de samensmelting van beide sterren.
Met deze inzichten wordt de relatie tussen sterren en hun metgezellen steeds duidelijker, en dat maakt het voor wetenschappers mogelijk om onze eigen plaats in het universum beter te begrijpen.
