De Silicon Valley Figure Company is een onbetwiste opkomer in de robotica. Ze ontwikkelen humanoïde robots die eerst in industriële faciliteiten en later in huishoudens geïntroduceerd moeten worden. De demonstratievideo’s en de robots zelf zijn zo overtuigend dat investeerders massaal hun geld in het bedrijf steken, dat ook wel de “Tesla van de looprobotten” wordt genoemd. De waardering van het bedrijf is inmiddels gestegen tot 39 miljard dollar, wat een 15-voudige groei betekent ten opzichte van begin 2024.
Tot nu toe lijkt dit een echt technologisch succesverhaal, maar achter de schermen dreigen problemen. Er heeft zich namelijk iets zeer onverwachts voorgedaan. Een van de humanoïde robots heeft per ongeluk de deur van een koelkast gesloten, waardoor er een grote deuk in het staal is achtergebleven. Dit is geen grap; als zo’n onbedoelde beweging een mens raakt, kan dat tot een tragedie leiden.
Robert Gruendel, de expert voor productveiligheid bij het bedrijf, heeft de aandacht op dit voorval gevestigd en zijn opmerkingen schriftelijk aan het management overgedragen. Hij drong aan op de versterking van de veiligheidsfuncties en de integratie van een noodstopknop, die volgens hem om designredenen was afgewezen. Gruendel wees het management ook op een test waarin de robot een kracht toonde die voldoende kon zijn om een mensen schedel te breken. Er zijn ook tests geweest waarbij de robot zich agressief gedroeg door defecte bewegingspatronen. Het antwoord van het bedrijf was dat ze de ingenieur in september ontsloegen vanwege zijn zwakke prestaties en een wijziging van de bedrijfsstrategie, terwijl hij enkele maanden eerder een salarisverhoging had ontvangen als erkenning voor zijn goede werk.
Gruendel zoekt nu zijn gelijk via de rechtbank. Hij heeft onlangs een rechtszaak ingediend bij de federale rechtbank van het noordelijke district van Californië. Hij beweert niet alleen dat er geen uitgebreide evaluatie van veiligheidsrisico’s plaatsvindt binnen het bedrijf, maar ook dat zijn voormalige werkgever investeerders heeft bedrogen. Voor een investeringsronde werd een uitgebreid veiligheidsplan gepresenteerd, maar nadat ze het geld hadden ontvangen, is dit plan ingekort en “leeggeplunderd”. Veiligheid werd opzijgezet ten gunste van groei en markttoegang, aldus de eiser, die economische, compenserende en bestraffende schadevergoeding en een juryproces eist. De woordvoerder van Figure verklaarde ondertussen aan CNBC dat de beschuldigingen in de rechtszaak “leugens zijn, die grondig zullen worden weerlegd in de rechtbank.”
Deze zaak is niet zomaar een rechtszaak, maar een van de eerste significante “whistleblower” gevallen op het gebied van humanoïde robots en roept ernstige ethische, technologische en bedrijfsgerelateerde vragen op. Dit werpt vragen op over de mogelijkheid dat robotica bedrijven te snel de markt willen betreden en daardoor veiligheidscompromissen sluiten.
De uitkomst van de rechtszaak kan precedentwaarde hebben. Als de rechtbank de ingenieur gelijk geeft, kan dit zelfs betekenen dat de hele robotica-industrie gedwongen zal worden striktere veiligheidsnormen in te voeren. Maar als de uitspraak tegen hem is, kan dit de boodschap uitzenden dat niemand zich moet bemoeien met de gang van zaken in huidige innovaties. Maar zou dat laatste echt geruststellend zijn?
