Tijdreizen: Een Kijk op de Wetenschap Achter de Fictie
In deze column onderzoeken we een van de meest fascinerende vragen van de wetenschap: is het mogelijk om terug te reizen in de tijd? Om deze vraag te beantwoorden, hebben we gesproken met Enrique Miranda, een dokter in de natuurkunde en professor aan de FCEN–UNCUYO. Hij helpt ons het onderscheid te maken tussen wetenschap en fictie als het gaat om tijd, snelheid en zwaartekracht.
Volgens de relativiteitstheorie van Einstein legt Miranda uit hoe de tijd op verschillende manieren kan verstrijken afhankelijk van de snelheid. Met hogere snelheden vertraagt de tijd, terwijl de zwaartekracht ervoor zorgt dat de tijd langzamer verstrijkt naarmate deze sterker is. Deze effecten worden tegenwoordig gemeten met GPS-satellieten, atoomklokken en zelfs op verschillende hoogtes in hetzelfde gebouw. Dit helpt ons te begrijpen waarom tijdreizen naar de toekomst een echte fysieke mogelijkheid is.
Het reizen naar het verleden daarentegen kent veel diepere beperkingen. De natuurkundige verklaart waarom entropie—de natuurlijke neiging naar wanorde—het onmogelijk maakt om terug te keren in de tijd. Daarnaast wordt ook de causaliteit—de logische relatie tussen oorzaak en gevolg—verstoord als we zouden proberen om achteruit in de tijd te reizen. Ondanks dat sciencefiction ons deze avonturen laat zien, staat de huidige natuurkunde geen terugkeer naar het verleden toe.
We bespreken ook alledaagse voorbeelden waar de relativiteit van tijd al vandaag de dag waarneembaar is: passagiers in vliegtuigen die nanoseconden langzamer verouderen, satellieten die hun klokken dagelijks moeten aanpassen, en mensen die op grote hoogte wonen, waar de tijd iets sneller verstrijkt dan op zeeniveau. Dit is een aflevering om over na te denken, te leren en ons te verbazen over hoe de moderne natuurkunde de tijd die we leven beschrijft.
