Een groot deel van Denemarken is in gevaar door de stijging van de zeespiegel en de frequentie van aardverschuivingen. Hoewel deze schredingen, of aardverschuivingen, eeuwenlang hebben plaatsgevonden, worden ze steeds prominenter en groter.
Het kan moeilijk zijn voor te stellen dat aardverschuivingen plaatsvinden in een zo vlak land als Denemarken. Toch zijn er duizenden van deze verschijnselen in het hele land, zowel langs de kusten als landinwaarts. Geoloog Kristian Svennevig, senior onderzoeker bij de Deense Nationale Geologische Onderzoeken, bevestigt dat er bijna 4000 aardverschuivingen zijn gedocumenteerd, en dat deze sneller bewegen dan ooit tevoren.
Volgens Svennevig heeft het veranderende klimaat invloed op deze aardverschuivingen. De natuurlijke geologische processen kunnen aanzienlijke economische schade veroorzaken of zelfs levens kosten. Zelfs al zijn er maar een handvol aardverschuivingen die echt problemen veroorzaken, de kennis over deze processen is cruciaal voor de samenleving om zich aan te passen en de bijbehorende risico’s te beheersen.
Waarder winters versnellen aardverschuivingen
Een recent onderzoek van de Deense Geologische Dienst toont aan dat klimaatverandering een versnellende invloed heeft op aardverschuivingen. Dit wordt vooral toegeschreven aan de nattere winters die we steeds vaker ervaren in een warmer klimaat. Een hoger grondwaterpeil heeft aanzienlijke gevolgen voor de stabiliteit van de bodem.
Tijdens natte winters bewegen de aardverschuivingen zich veel sneller; in tegenstelling tot de drogere winters waarin vrijwel geen beweging wordt waargenomen. Eén van de onderzoeksgebieden, Mørkholt, toont aan dat sommige aardverschuivingen in natte winters tot wel acht centimeter per jaar kunnen verplaatsen wanneer het grondwater een halve meter hoger is dan normaal.
Waar komen de meeste aardverschuivingen voor?
Volgens de kaarten zijn er 3732 aardverschuivingen gedocumenteerd, zowel actieve als inactieve. Vooral Oost-Jutland en het westelijke deel van het Limfjordgebied ondervinden veel activiteit. Ook gebieden zoals Røsnæs, Møns Klint en Stevns Klint vertonen een aanzienlijke hoeveelheid schredingen.
Geologie speelt een cruciale rol in waar deze verschijnselen zich voordoen, terwijl externe, door het klimaat beïnvloede factoren bepalen hoe ze zich verplaatsen. De kaart heeft als doel te tonen waar men op moet letten bij toekomstige bouwwerkzaamheden.
Versnelde veranderingen in het Deense landschap
Svennevig legt uit dat deze veranderingen, hoewel natuurlijk, worden versneld door de klimaatverandering. Stormvloeden die eens een eeuw terugkwamen, kunnen in de komende decennia elk derde jaar plaatsvinden, wat kan leiden tot permanent onderwater gezette gebieden of veranderde kustlijnen.
Het is van essentieel belang dat we breder begrijpen hoe ons landschap verandert in reactie op het klimaat, zodat we ons kunnen aanpassen aan de op handen zijnde veranderingen.
Kristian Svennevig roept de Deense bevolking op om de dynamische veranderingen van het landschap te omarmen: “Het zijn ongelooflijk interessante en vaak vergeten natuurgebieden. Ik moedig iedereen aan om de aardverschuivingsportal te bezoeken en deze gebieden zelf te verkennen.”
